Belçika’da sığınma başvurusu yapanlara barınacak yer gösterilmemesiyle ilgili bir yılı aşkın müddettir kriz yaşanıyor. Ülkedeki sivil toplum kuruluşları (STK) ve avukatlar, 18 Aralık Milletlerarası Göçmenler Günü vesilesiyle mevzuyu sık sık gündeme getiriyor.
Mültecilerin Statüsüne ait 1951 Cenevre Mukavelesi’nin 3’üncü hususuna nazaran, sığınma başvurusu yapılan devletin barınma ve makul maddi şartlar sağlama yükümlülüğü bulunuyor.
Belçika, mülteci kabul merkezlerinin kapasitelerinin dolmasını münasebet göstererek yükümlülüğünü yerine getirmiyor.
Belçika Federal Sığınmacı Kabul Kurumunun (Fedasil) Brüksel’deki merkezinin önünde neredeyse her sabah yüzlerce kişi sıraya giriyor. Pek azının başvurusu alınırken kalanlar polis tarafından uzaklaştırılıyor.
Yüzlerce kişi, başvurusu alınsa da alınmasa da geceyi sokakta geçirmek zorunda kalıyor. Bunlar ortasında devir dönem bayan ve çocuklar da oluyor.
Ekim ayı başında refakatçisi olmayan 21 sığınmacı çocuğun ve 20 aylık hasta bir bebekle annesinin sokağa terk edilmesi, ülke gündemine oturmuştu.
Fedasil son 3 haftadır bayan ve çocuklara yer gösterilmesine öncelik veriyor. Çoğunluğu Afganistan’dan, öbürleri ise Burundi, Fas, Cezayir, Suriye, Eritre ve Somali’den gelen 20’li, 30’lu yaşlardaki yüzlerce erkek, sokağa terk edilmiş durumda.
Son bir aydır hava sıcaklıklarının süratle düşmesi nedeniyle kalacak yer arayışına giren bu bireyler, merkez ilçelerden Schaerbeek’teki eski bir devlet dairesini mesken edindi.
Paleis Caddesi’ndeki 7 katlı binada çoğunluğu Afganistan’dan, kalanı ise Burundi, Fas, Cezayir, Suriye, Eritre ve Somali’den gelen 700 civarı kişi barınıyor.
Kaldıkları binanın dış duvarlarında sığınmacıların Belçika devletine karşı kazandığı davalara ait yapıştırılmış dokümanlar ve girişinde yığılan çöpler dikkati çekiyor.
Sığınmacılar, berbat bir kokunun hakim olduğu binanın paklığını, kendi ortalarında kurdukları yönetim vasıtasıyla sağlamaya çalışıyor.
Belçika devletinin sıhhat, besin ve hijyen takviyesinden de yoksun bu şahıslar, gündüzleri kendilerine istekli bakım hizmeti veren “Hub Humanitaire” isimli merkeze giderek STK’lerin imkanları dahilinde dağıttıkları yemekleri yemek, banyo yapmak ve doktora görünmek için sıraya giriyor.
Giriş katında kurulan masalarda istekli avukatlar, sığınmacılara her gün 12.30’a kadar tüzel danışmanlık yapıyor.
“YATAK, YORGAN, SIHHAT HİZMETİ, SU DAHİ YOK”
27 yaşındaki Afgan sığınmacı Irfanullah Raheemi, 2 ay evvel sığınma başvurusu yaptığını ve 18 Ocak 2023 için kendisine mülakat tarihi verildiğini lakin barınacak yer gösterilmediğini söyledi.
“Hava sıcaklıkları giderek düşüyor. Burası kalmak için elverişli bir yer değil. Yatak, yorgan yok. Sıhhat hizmeti yok. Su dahi yok. Bunların her biri için her gün yürüyerek uzaklık katediyoruz.” diyen Raheemi, taleplerini şöyle aktardı:
“Bize kalacak yer gösterilmesini, sığınma müracaatlarının kıymetlendirilmesi sürecinin hızlandırılmasını, sığınmacıların en kısa müddette oturum ve çalışma müsaadesi almasını ve toplumun olağan birer kesimi olmasını istiyoruz.”
“BU, ONURUMUZA KARŞIT BİR DURUM”
31 yaşındaki Fawad Safi de kendi üzere birçok kişinin Afganistan’da Taliban öncesi periyotta rütbeli askerler olduğunu belirterek şunları lisana getirdi:
“BİZ DİLENCİ DEĞİLİZ”
“Terörizm yalnızca Afganistan için değil, dünya için tehditti. Biz yalnızca Afganistan için değil, tüm dünya için savaştık ve artık buradaki durumumuza bakın. Dünyadaki sığınmacı haklarını, insan haklarını biliyoruz. Yemek yok, barınacak yer yok. Kaldığımız yer resmi bir yer değil. Sıcak su yok, tıbbi takviye yok. Biz dilenci değiliz”
AB: DURUMUN FARKINDAYIZ
AB Komitesi sözcülerinden Fiorella Belciu ise Belçika’daki krizden haberdar olduğunu ve kelam konusu üye ülkenin krizi aşmak için desteklendiğini söyledi.
Belciu, Belçika’nın 2014’ten bu yana İltica Göç ve Ahenk Fonundan takviye aldığını, Ahenk için Kurtarma Yardımı kapsamında da 2021 içerisinde 259 milyon, Avrupa Bölgeleri Fonu kapsamında da 71 milyon avro aldığını kaydetti.
Belciu, ayrıyeten AB Sığınma Ajansının da Belçika’ya alanda operasyonel dayanak sağlamak için uzman ve tercümanlar görevlendirdiğini tabir etti.
