Son yaşanan sarsıntıların akabinde, ‘Evimin altından fay çizgisi geçiyor mu?’ sorusunun karşılığı vatandaşların gündeminde yer alıyor. e-Devlet fay çizgisi sorgulama sayfası üzerinden, bulunduğunuz bölgeden fay sınırı geçip geçmediğini görüntüleyebilirsiniz.
e-DEVLET FAY SINIRI SORGULAMA NASIL YAPILIR?
Evinizin altından fay çizgisi geçip geçmediğini sorgulamak için, e-Devlet ekranından AFAD’ın hizmeti olan Türkiye Zelzele Tehlike Haritaları İnteraktif Web Uygulaması üzerinden kolay kolay fay çizgisi sorgulama yapabilirsiniz.
FAY SINIRI SORGULAMA İÇİN TIKLAYIN
FAY NEDİR?
Yer kabuğunu oluşturan levhaların hareketleri sonucu oluşan gerilme ve sıkışmalar, yer kabuğunun birtakım kısımlarında yüzyıllar boyunca güç biriktirir. Bu güçler vakit zaman ortaya çıkar. Yer kabuğundaki bu hareketli kesitlere FAY ismi verilir.
Birbirlerinin hareketini engelleyen levhalar ortasında sürtünme başlar. Levhaların birbirlerine sürtünmesi sırasında, büyük kaya kütlelerinin ortasında kalan “fay” ismini verdiğimiz zayıf yerler zorlanırlar ve buralarda gerilme gücü birikir.
Zorlanma ve sürtünmenin tesiriyle kısa bir vakit içerisinde çok şiddetli bir kırılma ve hareket ortaya çıkar. Oluşan birinci harekete “deprem” (ana şok), şiddetli sarsıntının tesiriyle o bölgedeki yer kabuğunun zayıf öteki kısımlarının kırılmasına da “artçı depremler” (artçı şoklar) denir.
TÜRKİYE’DE KAÇ TANE FAY SINIRI VAR?
Jeolojik olarak en faal sarsıntı jenerasyonu üzerinde yer alan Türkiye’de; Kuzey Anadolu Fay Çizgisi, Doğu Anadolu Fay Sınırı ve Batı Anadolu Fay Çizgisi olmak üzere 3 adet fay çizgisi bulunmaktadır.
FAY CİNSLERİ NELERDİR?
Dogrultu Atımlı Fay
Bu tıp fay düzlemleri, yeryüzünde 90 dereceye yakın dik bir pozisyonda olan ve yerin içine yanlışsız yavaşça eğimlenen sadece yatay atımın oluşturduğu yanal atımlı faylardır. Bu faylar, atımlarina öre sağ ya da sol taraflı olabilirler. Kuzey Anadolu Fayı, sağ; Doğu Anadolu Fayı ise sol taraflı doğrultu atımlı faylardır.
Normal Atımlı Fay
Bu çeşit faylarda fay düzleminin bir tarafındaki blok yükselirken öbür tarafındaki düşerek uzaklaşır. Burada hareket yeniden izafî olarak gelişmektedir. Bir öbür değişle, bir blok yükselirken oburu yerinde durabilir yada bir taraf yerinde dururken öbür taraf düşebilir. Örneğin; 1970 Gediz ve 1995 Dinar zelzelesi ile ilgili faylar bu çeşitten olağan atımlı faylardır.
Ters Atımlı Fay
Bu cins faylar da düşey atımlı faylar olup, sadece fay düzlemi boyunca hareket eğim istikametine nazaran aykırı tarafta olmakta ve bloklar birbirine nazaran yaklaşmaktadır. Örneğin; 1975 Lice zelzelesi ile ilgili faylar karşıt atımlı faylardır.
Verev (Oblik) Atımlı Fay
Fay düzlemi boyunca ortaya çıkan hareketin hem düşey hem de yatay istikamette olduğu faylardır.
