Adı Victor Bout, lakabı “Ölüm Taciri”.
Sovyet ordusunda teğmen iken memleketler arası çapta silah kaçakçısına dönüştü. Afganistan’da hem Taliban’a hem Kuzey İttifak’ına silah sattı. Bir devir hakkındaki sayısız yakalama kararıyla dünyanın en çok aranan bireylerinden biriydi. 12 yıldır Amerika Birleşik Devletleri’nde mahpus yatıyordu. ABD, Rusya’da mahpusta tutulan Basketbol yıldızı Brittney Griner’a karşılık Rus silah kaçakçısı Viktor Bout’u hür bıraktı.
Amerikalıların “silah kaçakçılığının Bill Gates”i olarak nitelediği Victor Bout’un kıssası epey enteresan. O denli ki kıssası Hollywood’da sinemaya bile bahis oldu. Başrolünü Nicholas Cage’in oynadığı 2005 üretimi “Lord of War”, “Savaş Tanrısı” sinemasının senaryosu Bout’un hayatından esinlenerek yazıldı.
Bout’un çocukluğu ve gençliği hakkında çok az şey biliniyor. 1967’de Tacikistan’ın başşehri Duşanbe’de doğduğu sav ediliyor.
Bout, Moskova’daki Sovyet Askeri Estitüsü’nde çevirmenlik eğitimi aldı. 80’lerin sonunda Angola’da Sovyet ordusunda tercümanlık yaptı.
6 lisan bildiği argüman edilen Bout’un Angola’dayken Rus istihbarat servisi GRU’ya çalıştığı düşünülüyor. Takasa husus olması saklı servis irtibatı ihtimalini güçlendiriyor.
Bout’un, dikkatleri üzerine çekmesi ise 1991’de Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla oldu. Silah kaçakçılığı için eline büyük bir fırsat geçmişti. Sovyetlerden kalma büyük bir uçak filosuna ve devasa silah stoğuna erişim imkanına sahipti. Sierra Leone’den Liberya’ya, Kongo’dan Filipinler’e kadar hem devletler hem örgütlere silah sattı.
Victor Bout, 2008’de Tayland’ın başşehri Bangkok’ta, Amerikan operasyonuyla yakalandı. “Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri” örgütüne silah satmaya çalışıyordu. Lakin pazarlık için gelen kişi Amerikan casusuydu. Bout yakayı ele verdi. New York’ta yargılandı. 2012’de 25 yıl mahpus cezasına çarptırıldı.
Bout’un Rus saklı servisiyle bağı olup olmadığı gizemini koruyor. Rusya’daki siyasi seçkinle de alakaları muğlak. Askeri istihbarat içinde taktir hatta hürmet gördüğü tez ediliyor. Bunlar savdan öteye geçmese de Moskova, Victor Bout’un ABD’den iadesini istedi. Bout, Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in fotoğrafını yanından ayırmadığı söyleniyor.
