Asıl ismi Mehmet Sadrettin Alışık olan usta oyuncu, Saffet Hanım ve kaptan Rafet Bey’in birinci çocuğu olarak 5 Mart 1925’te İstanbul’da dünyaya geldi. Ailesinin kendisine “Sadri” diye hitap etmesinden ötürü çocukluğundan beri duymaya alıştığı isimle sanat dünyasında kendini tanıttı.
Sadri Alışık, Paşabahçe 39. İlkokulu’nda okurken bir sünnet merasimi sırasında izlediği Naşit Özcan Tiyatrosu’nun gösterisi sayesinde yıllarını vereceği tiyatro sanatıyla tanıştı. Gözlemci bir karaktere sahip olan Alışık, kendi piyeslerini hazırlayarak, mahalleden arkadaşlarına şovlar sunmaya başladı.
Ailesinin tiyatrocu olmasına karşı çıkmasına karşın, oyunculuktan vazgeçmeyen sanatçı, şimdi üçüncü sınıftayken “İstiklal” isimli piyeste, başrol “Adalı Halil” karakterini canlandırdı.
Alışık, sonraki yıllarda Ziya Ünsel İlköğretim Okulu ismini alan Beykoz Ortaokulu’nun akabinde İstanbul Erkek Lisesi’nde eğitime devam etti.
Lise yıllarında Cağaloğlu Halk Konutu’nda tiyatro eğitimine başlayan Alışık, oyunculuk çalışmalarını bugünkü ismiyle Sadri Alışık Tiyatrosu olan Muhsin Ertuğrul idaresindeki Küçük Sahne’de sürdürdü.
Unutulmaz sanatçı, bir mühlet Devlet Güzel Sanatlar Akademisi Fotoğraf Kısmı’nda eğitim gördü. Çeşitli mecmualarda grafikerlik de yapan sanatçı, hayatı boyunca pek çok yağlı boya ve kara kalem çalışmasına imza attı.
Sadri Alışık, 1940’ta Eminönü Halkevi’ne giderek amatör tiyatro çalışmalarına katıldı.
Profesyonel oyuncu olarak birinci defa 1943’te Raşit İstek Topluluğu’nda sahne alan sanatçı, akabinde Karaca, Site, Oraloğlu, Etraf, Oda ve Kent tiyatrolarında çalışmalarını sürdürdü.
Alışık, kısa bir mühlet gazinolarda şov yaptı, 1946’da Günahsızlar filmiyle Yeşilçam’a adım attı.
Vatani misyonunu 1946-1949 yıllarında tamamlayan usta oyuncu, 1951’de birinci evliliğini yaptığı tiyatro sanatkarı Neriman Esen ile 1957’de ayrıldı.
Sadri Alışık, 1951’de bir sinema setinde tanıştığı ve çok sayıda sinemada birlikte rol aldığı Ayhan Işık ile Işık’ın 1979’daki vefatına kadar yakın dostluk kurdu.
“Turist Ömer”, “Ofsayt Osman” ve “Ali Baba” gibi karakterlerle unutulmazlar ortasına giren sanatçı, 1959’da Yalnızlar Rıhtımı filminde canlandırdığı “Rıdvan Kaptan” rolüyle dikkati çekti. Alışık, kıssası Attila İlhan’a ilişkin sinemada başrolleri paylaştığı sinema ve tiyatro oyuncusu Çolpan İlhan’la tanıştı.
“TEK BAŞINA BİR KONSERVATUVAR”
Çolpan İlhan ile 20 Ağustos 1959’da evlenen Alışık’ın oğlu Kerem Alışık, 1960’ta dünyaya geldi.
Babası üzere oyuncu olan Kerem Alışık, babasının tek başına bir konservatuvar olduğunu söyleyerek, “Şarkısıyla, şiiriyle, fotoğrafıyla, harikulade özellikli bir adamdı. Ülkesinin bütün yüreklerine ulaşan, samimi, fedakar, candan, evvel insan lakin yanında daima Çolpan İlhan. Onun sağı, solu, altı, üstü daima Çolpan İlhan, bütün bu başarılarında en büyük hisse sahibi diyebilirim. Sinemalarında daima ofsaytta kalan bir adamdır ancak hayatın içinde tek golü Çolpan İlhan’dır” tabirlerini kullanmıştı.
Usta oyuncu Alışık, dram rolleriyle başladığı oyunculuk mesleğini, canlandırdığı güldürü karakterleriyle tepeye taşıdı.
Kariyeri boyunca 200’ü aşkın üretimde rol alan sanatkarın Ayhan Işık ve Belgin Doruk ile 1961-1962 ortasında rol aldığı Küçük Hanımefendi serisiyle Türk sinemasının birinci güldürü karakteri olarak gösterilen “Turist Ömer” sinemaları ve “Ayşecik” serisi izleyicilerin ağır ilgisiyle karşılaştı.
“TURİST ÖMER BANA ÇOK ŞEY KATTI”
Sanatçı, “Turist Ömer” karakterinin ortaya çıkış öyküsüne ait yaptığı bir açıklamada, şunları aktarmıştı: “Rahmetli Ayhan’la (Işık) oynadığımız sinemada ben onun yardımcısı, ezik, yenik bir arkadaşı üzereydim. Bu tipi ne halde canlandıracağımızı düşününce bir şapkaya ihtiyaç duyduğumu düşündüm. Türlü şapkalar getirdiler. Hiçbiri olmadı. Benim istediğim daha dökük bir şeydi. Allah’tan yan tarafta bir inşaat vardı. Orada çalışanların başından 2,5 liraya bir şapka alıp getirdiler. Şapkayı giydim lakin tekrar de tip tamam değildi. Bir şey eksikti. Sonra düşündüm şapkayı indirdim biraz. Omuzları düşürdüm. ‘Anladın mı abicim’ falan dedim. ‘Aaa, oldu’ dediler. Ancak yeniden bende bir eksiklik vardı ve daha sonra ayakkabıların topuğuna basma gereksinimi hissettim. Sürünerek daha dökük, saçık olsun diye. Sinema sonra çok büyük iş yaptı. Çok beğenildi. Bunun üzerine Hulki Saner ‘Biz bir Turist Ömer sineması yapalım. Tek başına başrolü sen oyna’ dedi. ‘Denemeye bedel’ dedik ve yaptık. Sinema bana da çok şey kattı. Büyük bir sempati, sevgi getirdi.”
Genellikle rol aldığı sinemalarda, değişen toplumsal pahalar içinde hoşluğa tutkun, umutlu, yaşama sevinciyle dolu, dürüstlüğü ve doğruluğu özleyen karakterler sergileyen usta oyuncu, 1964’te “Avare- Dalgamıza Bakalım” ile “Tophane Rıhtımında -Turist Ömer” ve 1970’de “Turist Ömer Arabistan’da” isimli 45’lik plaklar da doldurdu.
Şaka ile Karışık, Fıstık Üzere Maşallah, Helal Olsun Ali Abi ve Ah Hoş İstanbul üzere birçok değerli sinemada rol alan oyuncu, “Yalvarmaktansa kaybetmeyi tercih ederim. Prensip problemi…”, “Hayat demek, vefatı beklemek demektir. Az çok hepimiz denizi, yıldızları, ağaçları, işte falanları, filanları göreceğiz. Birçok şeyin tadına bakacağız sonra da ister istemez ‘Gidiyorum Elveda’ müziğini söyleyeceğiz. O denli ise gidenin de kalanın da gönlü güzel olsun.”, “Şu hayatın falanları filanları malum…” ve “Ama kabahat bende değil, müzikteki o kızda” üzere unutulmaz birçok repliğe de imza attı.
Sadri Alışık, 44 yıllık sanat hayatında birçok mükafata de paha görüldü. Afacan Küçük Serseri filmindeki “Hüsnü” karakteriyle 1971 Antalya Altın Portakal Sinema Şenliği’nde “En Âlâ Yardımcı Erkek Oyuncu Ödülü”nü, 1994’teki oynadığı son sinema Yengeç Sepeti ile de yeniden “Antalya Altın Portakal Sinema Festivali”nde, Mehmet Aslantuğ ile birlikte “En Güzel Erkek Oyuncu Ödülü”nü aldı.
Yaşamı boyunca aile yaşantısından ve karakterinden taviz vermeyen Alışık, yakın dostu Ayhan Işık’ı 16 Haziran 1979’da kaybettikten sonra büyük bir sarsıntı geçirdi. O yıllarda Seyahatname adlı dizide rol alan sanatçı, 1983’te Kartallar Yüksekten Uçar, 1986’da Çalıkuşu ve 1987’de Saat Sabahın Dokuzu adlı dizide oynadı.
28 YIL EVVEL HAYATINI KAYBETTİ
Kendine has üslubu ve selamıyla hala Türk izleyicisinin izlemekten keyif aldığı isimlerden biri olan sanatçı, Bir Ömürlük İstanbul adlı şiir kitabıyla da İstanbul’a olan sevdasını kaleme aldı.
Alışık, karaciğer yetmezliği nedeniyle periyodun Cumhurbaşkanı Turgut Özal’ın dayanağıyla 1990’da ABD’ye giderek, Prof. Dr. Münci Kalayoğlu tarafından organ nakli oldu. Karaciğer, böbrek ve teneffüs yetmezliği ile kemik iliği hastalığı için tedavi gören Alışık, 18 Mart 1995’te İstanbul’da yaşama veda etti.
Zincirlikuyu Mezarlığı’nda toprağa verilen sanatkarın anısına eşi Çolpan İlhan tarafından kurulan Sadri Alışık Kültür Merkezi’nce her yıl “Sadri Alışık Sinema ve Tiyatro Ödülleri” veriliyor.
Usta oyuncunun rol aldığı kimi sinemalar şöyle:
Fato – Ya İstiklal Ya Vefat, İstanbul Geceler, Çakırcalı Mehmet Efe, İstanbul Çiçekleri, Hürriyet Müziği, Allah’a Ismarladık, Kendini Kurtaran Kent – Ulu Maraş, İlah Şahidimdir Vatan ve Namık Kemal, Yavuz Sultan Selim Ağlıyor, İki Süngü Ortasında, Hatalı Benim, Soygun, Halıcı Kız, Ebediyen Kalbimdesin, Çalınan Aşk, Korkusuz Kabadayı, Birinci Göz Ağrısı.
