ABD Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in çok sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir’in Mescid-i Aksa’ya baskınından derin dert duyduklarını ve Kudüs’teki kutsal yerlerin tarihî statükolarını değiştirmeye yönelik tek taraflı adımların kabul edilemez olduğunu açıkladı.
Bakanlık Sözcüsü Ned Price, günlük basın toplantısında, Ben-Gvir’in Mescid-i Aksa’ya baskın düzenlemesine ait sorulara, “Bu ziyaretin tansiyonu artırma ve şiddeti kışkırtma potansiyeli var. Söylediğimiz üzere, bu potansiyele sahip rastgele bir tek taraflı hareketten derin tasa duyuyoruz. Bu ziyaret bizi derinden endişelendiriyor. Tarihi statükoya gelince, tarihi statükonun ne olduğunu buradan tanımlamak bana düşmez. Tarihi statükonun ne olduğunu söylemek ABD’ye düşmez.” karşılığını verdi.
ABD’nin kesin bir biçimde Kudüs’teki kutsal yerlerin tarihi statükosunun korunmasından yana olduğunu belirten Price, kutsal yerlerin tarihî statükolarını değiştirmeye yönelik tek taraflı adımlara karşı olduğunu lisana getirdi. Price, “Bu tıp adımlar kabul edilemez.” dedi.
Price, ABD’nin Ben-Gvir ile rastgele bir temasta bulunmadığını lakin ABD idaresinin gün içinde yeni İsrail idaresi ile mevzuyu görüştüklerini söyledi.
İSRAİLLİ BAKAN MESCİD-İ AKSAYA GİRMİŞTİ
İsrail’in çok sağcı yeni bakanı Ben-Gvir, sabahın erken saatlerinde İsrail polisinin ağır muhafazası altında Harem-i Şerif’e girmişti. Provokatif aksiyonlarıyla tanınan Ben-Gvir, 5 yıl sonra Mescid-i Aksa’ya giren vazifedeki birinci İsrailli bakan olmuştu.
İsrailli siyasetçi, Mescid-i Aksa’daki statükoyu ihlal eden ve Filistinlilerce baskın olarak bedellendirilen bu aksiyonunu, İbrani takvimine nazaran “Tevet” ayının 10’uncu gününde (Asara BeTevet) gerçekleştirmişti. Ben-Gvir’in daha evvel Mescid-i Aksa’yı “ziyaret” edeceğini duyurması, işgal altındaki Filistin topraklarında reaksiyonla karşılanmış ve tansiyonu tırmandırmıştı.
Ben-Gvir, yeni kurulan hükümette bakan olmadan evvel milletvekilliği periyodunda de Mescid-i Aksa baskınları, Filistinlilere yönelik şiddet hareketlerini teşvik etmesi ve ırkçı telaffuzları nedeniyle sıkça isminden kelam ettiriyordu.
İsrailli Bakan’ın bu baskını başta Türkiye olmak üzere birçok ülke tarafından kınanmıştı.
Mescid-i Aksa, İsrail ile Ürdün ortasında 26 Ekim 1994’te imzalanan barış antlaşmasına nazaran Ürdün Vakıflar, İslami İşler ve Mukaddesat Bakanlığına bağlı Kudüs İslami Vakıflar Yönetiminin himayesinde bulunuyor. Lakin Museviler, İsrail’in tek taraflı kararı ve kimi fanatik Yahudi örgütlerinin teşebbüsleriyle 2003’ten bu yana İslami Vakıflar Yönetiminin müsaadesi olmadan polis eşliğinde kutsal mabede girerken, bu baskınlar bilhassa 2022 yılında giderek artan bir hal aldı.
Geçen yılın Mescid-i Aksa’ya yönelik ihlaller açısından en besbelli sene olduğunu duyuran İslami Vakıflar Yönetiminin datalarına nazaran, 2022 yılı boyunca 48 binden fazla Yahudi yerleşimci Mescid-i Aksa’ya baskın düzenledi.