Bakan Yanık, TRT Haber canlı yayınında gündeme ait soruları yanıtladı ve değerlendirmelerde bulundu.
İstanbul’da kız çocuğunun cinsel istismarı argümanına ait davaya değinen Bakan Yanık, ceza davasının Aralık 2022’de açıldığını hatırlattı.
Mağdurun 30 Kasım 2020’de İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’na hata duyurusunda bulunduğunu aktaran Yanık, “Cumhuriyet savcılığı mağdurun yahut şikayetçinin o zamanki tabiriyle kabahat duyurusunu aldıktan sonra kendisine kabahatin niteliği, daha doğrusu savın niteliği uyarınca, ‘kalacak bir yerin var mı, nerede kalacaksın, zira çok ağır bir şeyden bahsediyorsun’ diyor. O da ‘yok’ diyor. O vakit cumhuriyet savcılığı doğal olarak bizim Şiddet Tedbire ve İzleme Merkezi’mize (ŞÖNİM) yönlendiriyor mağduru ve biz 4 Aralık 2020’de mağduru birinci kabul ünitemize aldıktan sonra 8 Aralık’ta onun gereksinimine uygun bir kuruluş yapılandırması yaparak kuruluş bakımımıza alıyoruz.” diye konuştu.
Bakan Yanık, mağdurun kapalılığını sağlayarak, çocuğunun ve kendisinin hem barınma hem güvenlik muhtaçlığını sağladıklarını belirterek, şunları söyledi:
“Bu olaydan kamuoyu bir haber üzerine bilgilendi fakat devlet kurum ve kuruluşları bu haberle bir arada öğrenmiş olmadı. Yani bir dava açıldı. Mağdurun sav ettiği cürmün kuvvetli bir kuşkuyla ortaya çıkmasından sonra bir ceza davası açıldı ve ondan sonra bu ceza davasının üzerine gazete haberi oldu. Ben ilgili arkadaşlarıma teşekkür ediyorum. Bir kamuoyu farkındalığı oluşturma açısından kıymetli bir haber yaptılar ancak ‘bir haber oldu da ondan sonra devletin başka sistemleri harekete geçti, mağduru müdafaaya başladık, dava açıldı’ bu türlü bir şey yok. Zati işleyen bir süreç vardı ve dava açıldıktan sonra da bu habere dönüştü. Zati işleyen bir süreç sonuç verdiği için kamuoyunun haberi olmuş oldu.”
Bakanlık olarak iki yıldır yapmaları gereken her şeyi yaptıklarını vurgulayan Yanık, olayın ve savın yükü karşısında mağdurun can güvenliği ve kapalılığı de dahil olmak üzere bütün süreçleri gerçekleştirdiklerini bildirdi.
Yanık, bakanlık olarak soruşturma evresinde bir dava evrakına müdahil olma imkanlarının yasal olarak bulunmadığını belirterek, şunları kaydetti:
“Haberdar olduğumuzda takip ediyoruz, haricen takip ediyoruz, mağdurun desteklenmesi vesaire noktasında katkıda bulunuyoruz ancak bu manada bir ihbar yoksa ya da talep yoksa bizim yasal olarak bu soruşturmaya dahil oluyoruz deme bahtımız yok dava açılıncaya kadar. Dava açıldığında 6284 Sayılı Kanun’dan kaynaklı müdahale etme hakkımız var. Gerçekten 2 Aralık 2022’de dava bize bakanlık olarak ihbar edildi ve birebir gün davaya müdahil olduk.”
“BAKANLIK OLARAK ŞU ANDA BU DAVANIN BİR TARAFIYIZ”
“Yapıcı tenkitler, yapan tahliller üzerinden konuşalım. Bunu bir siyasal gereç haline dönüştürürsek bu başta mağdur olmak üzere kamuoyuna da bir haksızlık olur.” demesinin sebebiyle ilgili konuşan Yanık, “Kronolojik sıra çok ortada. Problemin asıl konuşulması gereken taraflarını bir tarafa bırakıp, birbirimize siyaseten salvo yapma aracı yaparsak bu mağdurun ikinci sefer mağduriyetine sebep olur ki gerçekten bana nazaran oluyor şu anda da. Bunun bilhassa kamuoyunda da bilinmesini doğrusu kıymetli buluyorum.” dedi.
Bakan Yanık, istismar davasıyla ilgili değerlendirmesine şöyle devam etti:
“Bakanlık olarak şu anda bu davanın bir tarafıyız. Bunun bilhassa çok düzgün bilinmesini, kamuoyumuzun bilmesini bilhassa önemsiyorum. Davada mağdurun yanında, mağdurun hakkını savunmak, davadaki maddi hadisenin ortaya çıkması, kanıtların toplanması, yargılamanın hakkaniyete, yasaya uygun bir biçimde yürütülebilmesi için davanın bir tarafıyız. Münasebetiyle ‘hukuki takviye vereceğiz’ cümlemiz bizlere yasanın zati tanımladığı bir vazife birebir vakitte. Bunu da yerine getiriyoruz gerçekten.”
DURUŞMA TARİHİNİN ERKENE ALINMASI
Duruşma tarihinin mayıstan ocak ayına çekilmesine de değinen Yanık, sanıkların dava birinci açıldığında tutuksuz yargılandıklarını hatırlatarak, davaya müdahil olduktan sonra verdikleri dilekçede sanıkların tutuklanmasını ve duruşma tarihinin öne alınmasını talep ettiklerini, iki talebin de mahkeme tarafından kabul edildiğini belirtti.
Yanık, dava kapsamında tutuklanan baba Yusuf Ziya G. ile Kadir İ’nin tabirlerinin sorulması üzerine, “Benim şu anda, sanıkların her ikisinin tabirleriyle alakalı söyleyeceğim her cümle aslında bir yorumdan ibaret olacak. Nihayetinde bir kabahat, itham sebebiyle yargılanan beşerler pek doğal ki bunu kabul etmeyecek. Türk Ceza yargılamasında maalesef bu manada itirazlar çok olur. Dışarıdan müdahaleden kastı nedir sanıkların onu bilemem lakin biz bakanlık olarak tarafız ve hasebiyle taleplerimizi mahkemeye çok natürel ki sunarız.” diye konuştu.
“MUHALEFETİ SAMİMİ BULMUYORUM”
Muhalefetin istismar davasıyla ilgili tavrını samimi bulup bulmadığı sorulan Yanık, şu değerlendirmede bulundu:
“Samimi bulmuyorum. Bu türlü bir cümleyi sarf etmekten çok hoşnut değilim ancak samimi bulmuyorum. CHP içerisinde de yıllardır bayan, çocuk, şiddet sıkıntılarıyla uğraşan arkadaşlarımız var. Bu süreçleri, kurum ve kuruluşların vazife alanlarını, ayrımlarını pek düzgün bilen arkadaşlar var. Yaklaşık 20 aydır bu görevdeyim ancak 25 yıl avukatlık yaptım. Daha uzun mühlet sivil toplumun içerisinde çalışmalar yapmış birisiyim. Bu gayretin de sürecin de ne kadar şiddetli olduğunu ve hangi evrelerden geçtiğini çok yeterli bilenlerden birisiyim. Hasebiyle bu arkadaşlarımız da biliyorlar süreçlerin ne olduğunu ve bizim en başından beri nasıl yürüdüğümüzü lakin siyaseten iktidarı itham edecek, zorlayacak değerli bir başlık bulduk sevinciyle, açık söylüyorum yani kimse kusura bakmasın, ortaya çıktılar lakin biz, ‘bir saniye bakanlık olarak mağduru iki yıldır koruyoruz, gözetiyor, psikososyal, sıhhat takviyesini, şahsî gelişimini sağlıyoruz’ dediğimizde birden teğe ‘o vakit iki yıldır şunu şunu niçin yapmadınız’ diye bizimle hiç alakası olmayan, misyon ve yetki alanımızda olmayan sorgulamaları başlattılar. Samimi bulmuyorum zira bayana yönelik şiddet, çocuk istismarı sorunuyla alakalı konuştuğumuzda bu manada oluşmuş bütün problematiği samimi bir biçimde konuşmamız lazım. Bir yeri konuşup öbür yeri konuşmadığınızda sizin samimiyetinize kimse inanmaz.”
Erken yaşta ve zorla evliliğin önlenebilmesi için bakanlığın yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi veren Yanık, “AK Parti iktidar olduğundan itibaren 2002 yılından bu yana aralıksız bir biçimde kız çocuklarının eğitime erişimi, sıhhat dayanaklarının sağlanması, erken yaşta zorla evlilikle çaba noktasında çok sistematik ve çok kararlı bir gayret verdi. Bilhassa 2017 yılından itibaren başlattığımız süreçte, erken yaşta ve zorla evliliklerin yüksek görüldüğü vilayetlerimiz başta olmak üzere acil aksiyon planları yürürlüğe koyduk.” tabirlerini kullandı.
“ERKEN YAŞTA ZORLA EVLİLİKLERİN SAYISI YÜZDE 71 AZALDI”
2022 yılında 4 ili daha bu kapsamda değerlendirdiklerini aktaran Yanık, şu bilgileri verdi:
“Erken yaşta zorla evliliğin yüksek görüldüğü 23 vilayette acil hareket planlarımızı işletiyoruz. Erken yaşta zorla evliliklerin sayısı uyguladığımız bu siyasetler sayesinde yüzde 71 oranında azaldı. Erken yaştan kastımı da söyleyeyim; 16-17 yaş. Bizim Uygar Kanunumuza nazaran evlilik yaşı aşikardır, 18 yaş rüşt yaşıdır. 18 yaşını tamamlayan her erkek ya da bayan, ergin kişi evlenme ehliyetine sahiptir, evlenmeye karar verebilir. 17 yaş, ebeveyn isteğiyle, 16 yaş, fevkalâde durumlarda hakim kararıyla evlilik yaşıdır.”
2002 yılında erken yaşta evlilik oranının yüzde 7,3 olduğunu hatırlatan Yanık, bu oranın 2022 yılında 2,34’e düştüğünü belirtti.
15-14-13 yaşlarında evliliği kabul etmediklerinin altını çizen Yanık, 15 yaşın altı evliliğin çocuğun cinsel istismarı olduğuna işaret etti.
Erken yaşta zorla evliliğe set çekmeye çaba etmelerinin sebebini açıklayan Yanık, “Kadınların daha sonra içine düşecekleri şiddet döngüsünü kırmak. Sağlıklı aile kurmalarının önünü açmak. Gerçekten hem Diyanet İşleri Başkanlığımız geçtiğimiz cuma günü prestijiyle hem de bugün Cumhurbaşkanımız evlilikteki irade ve yaş özelliklerinin ne manaya geldiğini söz ettiler. Yani kişinin hem evlenme ehliyetini yaş olarak tamamlaması lakin tıpkı vakitte duygusal bütünlüğünü de sağlaması lazım.” diye konuştu.
Diyanet İşleri Başkanlığının erken evlilikle ilgili cuma hutbesi hakkında konuşan Yanık, “Maalesef bu erken yaşta evliliklerin bir kısmı, tamamı değilse de bir kısmı dini kararlara dayandırılarak yapılıyor. En üst otorite olarak da Diyanet İşleri Başkanlığımız buna akil ve baliğ olmak, ergin olmak, akıl sahibi olmanın ne manaya geleceğini ve yaş hududu prestijiyle da nasıl yorumlanması gerektiğini çok üst noktada, açık bir biçimde tabir etti.” dedi.
