Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Atatürk’ün 1936-1938 yılları ortasında makam aracı olarak kullandığı özel üretim Cadillac marka arabasını özgününe uygun bir biçimde yenilenmesi için Antika Araba Federasyonu ile anlaştı.
Anıtkabir’de 23 Nisan Kulesi’nden sökülüp çıkartılan araba, 2018’de onarım için İstanbul’a götürüldü.
Orada Genelkurmay Başkanlığı ve Anıtkabir Komutanlığı tarafından 7 gün 24 saat güvenlik kameralarıyla izlenen ortamda onarım çalışması başlatıldı.
Yaklaşık 5 yıl süren onarım sürecinde arabanın eksik modülleri Amerika’dan getirilirken, iç döşemesi de aslına uygun olarak yine üretildi.
Atıl ve çalışmaz durumda olan araba, Cumhuriyetin kuruluşunun 100’üncü yılında, aslına uygun olarak restore edildikten sonra Ankara’ya getirilip Anıtkabir’de teslim merasimi düzenlendi.
Törenin akabinde araba, 23 Nisan Kulesi’ne yerleştirilmek üzere tekrar sökülüp, ilişkin olduğu yere konulup montajı yapıldı.
HATAY’DAN ANITKABİR’E GETİRİLDİ
Restorasyon sorumlusu Kemal Akel, bu süreci Mehmet Arsay Klasik Araba Müzesi’nin sahibi Cengiz Arsay’ın üstlendiğini belirtti.
Akel, arabanın Atatürk’e İş Bankası tarafından armağan edildiğini belirterek, “Bu araba 1935 model ve Atatürk’ün şahsi aracı. Araba, Atatürk’ün Anadolu seyahatinde Hatay’da bekletilmiş, kız kardeşi tarafından araba Hatay’da bir yerde tutulmuş. Biraz atıl durumdaymış. Atatürk öldükten sonra 60’lı yıllara kadar Hatay’da varisleri tarafından kullanılmış. Araba çalışmaz vaziyete gelince, varisler İş Bankası ile bağlantıya geçti. İş Bankası da 1960’lı yıllarda arabası alarak trenle Anıtkabir’e götürmüş.” dedi.
‘ASLINA UYGUN RESTORE EDİLDİ’
Akel, Atatürk’ün, 2013 yılında onarım için Anıtkabir’den alınan 2 arabasının akabinde Cadillac marka arabası de onarım için teslim aldıklarını kaydederek, “Bu arabanın onarım süreci biraz uzun sürdü. Zira pandemi devrine denk geldi, hem yurt dışı kaynaklı, hem bizden kaynaklı, biraz beklemeler oldu. Bir de orjinal döşeme materyali birebir birebiri olarak tekrar imal edildi. Modülü eksik olanlar bulundu, mesela kaput amblemi, jant kapakları, eksik jantları vardı, bunların birebir özgünü bulundu. Amerika’dan birtakım kesimlerin gelmesini bekledik, her şey aslına uygun olarak restore edildi. Araba hazır duruma gelince montajına yavaş yavaş başladık. Biraz meşakkatli sürdü lakin sonuca ulaştık. Bu araç 7 kişilik limuzin olarak geçiyor. Atatürk öldükten sonra kullanıldığı vakitlerde uygun korunmamış, bakımları ne derece yapılmış bilmiyoruz ancak epey yorgundu. Aldığımızda kesimleri özgündü, rastgele bir değişeni yoktu fakat eksikleri vardı, çalışır vaziyette değildi. Biz arabası çalışır duruma getirdik” diye konuştu.
‘ÖNEMLİ BİR GÖREV’
Aker, Atatürk’ün arabalarının onarım sürecinde yer almanın sevindirdiğini kaydederek, “Biz çok hisli anlar yaşadık, bir asırda herkese nasip olmayacak bir onarımda misyonlu olmanın vermiş olduğu bir memnunluk. Bu arabaları teslim ederken yerine onarım için bir oburunu alıyorduk. Bu arabası teslim ettik, yerine İstanbul’a götürebileceğimiz bir araç yok, biz döndüğümüzde onarımın yapıldığı atölye boş vaziyette olacak, bu bizi üzecek. Zira çok alışmıştık, kıymetli bir vazifesi yerine getiriyorduk. Cumhuriyet’in 100’üncü yılında Atatürk’ün arabasının teslim edilmesi, başka bir boyut kazandırdı. Bunun memnunluğunu, huzurunu, onurunu yaşıyoruz” tabirlerini kullandı.
