Eski Yunan ın en önemli kâşiflerinden Pytheas ın gördüğü kutup ayılarından esinlenerek Arctos yani Ayı adını verdiği Arktik dünyanın kaderini de belirleyecek Yüzyıllardır insanoğlunun ilgisiyle karşılaşan Arktik asıl önemini ise 20 nci yüzyılda kazandı Artık dünyanın sadece iklim geleceği değil enerji ve gıda gibi sektörlerinin de raporlarında bu bölge daha fazla yer almaya başladı 8 ülkenin topraklarını kapsayan işte bu bölge kendi konseyine sahip Enerji devleri peş peşe projelerini hazırlarken ulaşım için de yeni yeni açılımlar söz konusu Tüm bunlardan önce kısa da olsa biraz Arktik in coğrafi özelliklerinden bahsetmekte fayda var
Yaklaşık 27 milyon kilometrekarelik bir alana sahip olan Kuzey Kutup Bölgesi Arktik Türkiye nin 34 katı büyüklüğünde İklim ve yerel özellikleri ile dünyamızın diğer kutup bölgesi olan Antarktika ya benzeyen Arktik bölge içinde beylikdüzü escort yer alan Okyanusa kıyısı olan 5 devlet bulunuyor Biz eskiden bu okyanusa Kuzey Buz Denizi diyorduk Bu devletlerin bölgeye bakışları da farklılık gösteriyor Rusya ABD Alaska Kanada Norveç ve Danimarka Grönland okyanusa kıyıdaş devletler Okyanusa kıyısı olmasa da Arktik bölgesi içinde yer alan diğer devletler ise Finlandiya İsveç ve İzlanda Bu devletler enerji savunma deniz taşımacılığı gibi alanlarda bölgede güç sahibi olma peşinde 1996 yılında bu ülkelerin katılımıyla kurulan Arktik Konseyi daha sonra bölge içinde yer almayan fakat bölgeyle yakından ilgilenen devletleri de gözlemci statüsünde içine kabul ederek genişledi Çin Güney Kore Singapur Hindistan Almanya Hollanda Japonya Polonya İsviçre İspanya İtalya Fransa ve İngiltere konseyin gözlemci üyeleri Ayrıca 6 uluslararası birlik ve örgüt ise yerel halklar iklim ve çevre konularında konseyi yakından takip ediyor Geniş bir katılıma sahip bu konsey geniş bir fikir ayrılığına da sahip Bunlar arasında ise enerji ilk sırada geliyor
ENERJİ Petrochina Eni Total Shell Statoil Gazprom Rosneft gibi dünyaca ünlü enerji devleri bu bölgede araştırma yapan küresel oyuncular ABD Enerji Bakanlığı Bilgi Dairesi raporlarına göre dünya enerji rezervinin önemli kısmı bu bölgede Petrolde oran yüzde 13 ten fazla Doğalgazda ise bu oran yüzde 30 Bu oran her keşif çalışmasında giderek artıyor Bundan 10 yıl önce yapılan çalışmada 90 milyar varillik bir petrol rezervi var Doğalgazda ise oran 47 trilyon metreküp 2013 te ise petrol rezervi 1 7 trilyon varil olarak yenilendi Doğalgazda ise bu rakam 187 trilyon metreküpe çıktı Her yıl zenginliğin artışına en güzel örnek Fosil kaynakların tüketim hızını düşündüğümüzde bu bölgenin önemi daha da avcılar escort bayan fazla olacak
TAŞIMACILIK Arktik bölgesinin küresel ısınmanın da bir sonucu olarak erişilebilir olmasının bir diğer sonucu da küresel deniz taşımacılığında yaratacağı değişim Örneğin Avrupa nın en büyük limanı Rotterdam ile Japonya nın Yokohoma limanı arası mesafe güneyden Süveyş Kanalı üzerinden 11 200 deniz mili iken Kuzey Deniz Hattı tabir edilen Arktik rotası üzerinden sadece 6 500 deniz mili Benzer bir tasarruf Amerika Asya kıtaları arasındaki rotalarda da mevcut
Kuzey Deniz Hattı’nı kullanan gemi sayısı her geçen yıl artıyor Özellikle Çin mallarının Avrupa’ya sevkiyatında devrim yaratacak lojistik dünyasını sarsacak adım atıldı Rusya Süveyş Kanalı üzerinden daha uzun süren gemilerinin yolculuklarını çok daha kısaltacak Kuzey Deniz Yolu nu cazip hale getirebilmek için elinden geleni yapıyor Küresel ısınmanın etkisiyle Rusya toprakları ile Kuzey Kutbu arasındaki koridorun açılması dünyada dengeleri tamamen değiştirmeye aday Buzların erimesi nedeniyle günümüzde yılda dört ay kadar açık olan Rusya güzergahı nı kullanma süresinin önümüzdeki dönemde hem küresel ısınma hem de nükleer buz kıranlarla daha da artacağı tahmin ediliyor
Konteyner taşımacılığında önemli bir test sevkiyatı 22 Ağustos 2018 de Rusya’nın en doğusundaki Vladivostok limanından başladı Dünyanın en büyük deniz taşımacılığı şirketlerinden Danimarkalı Maersk in gemisi Venta Saint Petersburg limanına doğru yola çıktı ve 37 günde seferini tamamladı
Batılı uzmanlar Küresel iklim değişikliği nedeniyle Rusya Kuzey Deniz Yolu’ndan kendi Süveyş Kanalı nı açarak ekonomik çıkar elde edebilecek duruma geliyor değerlendirmesini yapıyor
BALIKÇILIK Yüksek besin değeri taşıyan başta somon olmak üzere pek çok balık türü Arktik Okyanusu nda yer alıyor Hem nadir türler olması hem de besin değeri açısından zengin soğuk su bahcesehir escort canlıları olmaları sebebiyle kıyıdaş ülkelerin yanında özellikle dondurulmuş gıda şirketlerinin teşviki ve doğrudan katılımıyla bölgeye ağır hasarlar veren balıkçılık yapılıyor Kıyıdaş ülkeler hasarı önlemek için 2016 da balıkçılık konusunda yasaklar getiren bir anlaşmaya varsa da özellikle Rusya ve Norveç bu konuda sık sık karşı karşıya geliyor
İLAÇ Balıkçılığa benzer şekilde Arktik bölgesi mineraller açısında da zengin Özellikle ilaç endüstrisinde hayati olan pek çok mineral buradan çıkarılıyor Burada tıpkı enerji ve balıkçılıkta olduğu gibi kartel konumundaki ilaç firmalarının teşvikiyle mineraller çıkarılıyor
ÇEVRE DOĞA VE GELECEĞİMİZ
Son yüzyılda hızla değişen ve gelişen dünyamızda endüstriyel faaliyetlerin çevreye etkileri küresel boyutlara ulaştı Sanayileşmenin bir sonucu olarak tetiklenen küresel iklim değişikliği birçok sorunu beraberinde getirdi Mevcut durumda küresel iklim değişikliğinin sonuçları Arktik te dramatik şekilde gözlemleniyor 2013 yılında Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli IPCC beşinci değerlendirme raporu Arktik bölgesinin küresel ölçekteki değerlere göre dünya üzerindeki diğer bölgelere nispetle iki kat hızlı ısındığını belirtiyor
Kutuplardaki buzla kaplı olan beyaz yüzey okyanus suyundan çok daha fazla güneş ışığını uzaya yansıtıyor Deniz buzu erimeye başladığında kısır döngü olarak nitelendirilebilecek kuvvetlenen bir döngü başlar Daha fazla buz erir ve daha fazla karanlık su açığa çıkarır su daha fazla güneş ışığını emer ve ısınan su ile birlikte daha fazla buz erir Birkaç yıl içinde bu geri besleme döngüsü küresel iklimi etkileyebilir
Dünya genelinde insan faaliyetinden kaynaklı küresel iklim değişikliğini sınırlandırmak üzere fikir birliği mevcut Bu kapsamda bu artışın 2 derecede tutulması hedefleniyor Ancak sera gazı ve gaz emisyonunun azaltılması kapsamında yapılan girişimler günümüze kadar pek başarılı olmadı
Bu durum daha çok sera gazı etkisi olarak bilinen ve atmosferde oluşan karbondioksit örtüsünden kaynaklı olup dünyaya gelen güneş ışınlarının yerkürede hapsolması ile sonuçlanıyor Bir başka değerlendirmeye göre ise buzullar içerisinde hapsolan metan gazının erime ile birlikte çözülerek atmosfere salınacak ve bu durumun ısınmayı hızlandırabilecek Ayrıca Arktik teki mevcut kaynakların çıkarılmasından kaynaklanacak salınımın küresel sera gazı etkisini de arttıracağı tahmin ediliyor
IPCC nin Hükümetler arası İklim Değişikliği Paneli yayınladığı rapora göre aynı hızla atmosfere sera gazı salınımı devam ederse 2100 yılına kadar sıcaklıklar 2 3 7 C artabilir Bu da küresel ölçekte çok daha sık ve şiddetli meteorolojik olaylar kuraklık birçok canlının neslinin tükenmesi anlamına geliyor maalesef
Özetle çevre sorunlarını artıran bir bölge haline geldi Arktik
Balıkçılıkla gıda ilaç ile sağlığımızı bağladığımız bir bölge haline geldi Arktik
Geleceğimiz Arktik Ama paylaşamıyoruz
