Pandemiyle birlikte global iktisatta baş gösteren çip krizi, akıllı telefonlardan bilgisayarlara, beyaz eşyadan otomotive birçok kesimi olumsuz etkilemekle birlikte, global resesyon sinyallerinin bir sonucu olarak düşen talep krizi nispeten yavaşlattı.
Ancak bu sefer de otomotiv çiplerinin tedarikinde önemli kahır yaşanıyor. Yeni jenerasyon teknolojiler ve donanımlarla dönüşen otomotiv sanayisinin çok sayıda çipe muhtaçlık duyması, bunun yanında kelam konusu çiplerin epeyce değerli olması, bu alanda faaliyet sürdüren global şirketlerin de üretim ve yatırım planlarına istikamet veriyor. Çip dizayncısı Arm’dan Intel’e, MIPS’den Synopsys’e, Samsung’dan Dell’e pek çok şirket hem fikri mülkiyet (IP) hem de yatırımda kıyasıya bir rekabete öncülük ediyor.
ARM, BÜYÜMENİN KATALİZÖRÜ OLARAK OTOMOTİVİ SEÇTİ
Ekonomim.com’un haberine nazaran Softbank bünyesinde, dünyanın önde gelen otomotiv çipi üreticilerine dizaynlar lisanslayan Arm’ın toplam gelirleri 2022’de yüzde 35 artarak 2,7 milyar sterline ulaşırken, otomotiv ünitesinden elde ettiği gelirler son dört yılda beş kat arttı.
Sektördeki gelişimlerini Financial Times’a kıymetlendiren Arm’ın otomotiv pazarından sorumlu lider yardımcısı Dennis Laudick, üst seviye bir otomobilin şu anda dünyada sahip olunabilecek en karmaşık yazılım kesimlerinden biri olduğuna işaret ederek, akıllı araçları “temelde tekerlekli bir bilgi merkezi” olarak tanımlıyor. Laudick, Arm’ın araç içi bilgi-eğlence (entertainment) segmentinde global pazarın yaklaşık yüzde 85’ini elinde tuttuğunu ve gelişmiş şoför takviye sistemlerini söz eden ADAS’ta ise yüzde 55 pazar hissesine ulaştığı bilgisini veriyor.
Şirket, 2016 yılında mühendislik kaynaklarının yaklaşık yüzde 75’ini donanıma, yüzde 25’ini yazılıma yatırırken, bugün dağılım yüzde 50-yüzde 50’ye gelmiş durumda. SoftBank’ın işvereni Masayoshi Son, geçtiğimiz kasım ayında bundan sonra özel odak noktalarının çip tasarımı olacağını duyurmuştu. Şirket bu alanı en kritik büyüme alanı olarak görmekle bir arada halihazırda Nvidia, STMicroelectronics ve Renesas da dahil olmak üzere dünyanın önde gelen 15 otomotiv çipi üreticisinin tümü Arm tarafından lisanslanan dizaynları kullanıyor.
D2D Advisory analisti Jay Goldberg, yarı iletken sanayisinde büyüme atılımlarının çok âlâ gittiğini belirtirken, otomotiv pazarını ise şimdi domine eden bir şirketin olmadığını ve rekabetin boyutunun günden güne artacağını vurguluyor. Bu yıl halka arza hazırlanan Arm da yazılım mühendisliği alanında hızlandırdığı yatırımlarla sensörler ve gövde denetimi üzere fonksiyonlar de dahil bölümün en sıkı oyuncuları ortasındaki yerini yeni atılımlarla pekiştiriyor. En gelişmiş otonom araçların fakat on yılın sonunda piyasaya çıkması beklenirken, Arm, Intel ve MIPS üzere çip tasarımcılarının rekabeti de yıldan yıla yükseleceği iddia ediliyor.
ÇİPTE KARLILIK YÜZDE 78 AZALDI, SAMSUNG’UN KARI TABANI GÖRDÜ
Dünyanın en büyük çip, akıllı telefon ve TV üreticisi Samsung Electronics’in geçen yılın Ekim-Aralık devrindeki kârının, elektronik aygıtlara yönelik tüketici talebinin azalması nedeniyle yüzde 58 azalışla son altı yılın en düşük düzeyine inmesi bekleniyor. Refinitiv SmartEstimate raporuna nazaran, Asya’nın borsaya kote en kıymetli dördüncü şirketi Samsung’un bu devirdeki faaliyet karı 4,62 milyar dolar olarak ölçüldü.
Reuters’ın haberine nazaran Hana Financial Investment Analisti Kim Roko, satış performansındaki gerilemenin ana nedenini talepteki keskin düşüşe dayandırırken, çip satışlarının ekseriyetle teknoloji devinin kârının yaklaşık yarısını oluşturduğu ve şirketin çip ünitesinin işletme kârının yüzde 78 düştüğü varsayım ediliyor. Geçen çeyrekte Samsung’un telefon satışlarından elde ettiği kârın da yüzde 14 düştüğü belirtiliyor.
Counterpoint’in iddialarına nazaran kelam konusu çeyrekte 63 milyon adet olarak gerçekleşen Samsung’un telefon satışları, 2021’in tıpkı devrinde 72 milyon adet olarak kayıtlara geçmişti.
DRAM ÇİP FİYATLARI YÜZDE 40, NAND ÇİP FİYATLARI YÜZDE 14 DÜŞTÜ
TrendForce bilgilerine nazaran, akıllı telefonlarda ve PC’lerde yaygın olarak kullanılan kimi DRAM çip fiyatları yıl içinde yüzde 40, data depolamada kullanılan NAND flash çip fiyatları ise yüzde 14 düştü. Samsung’un çip dalındaki rakipleri SK Hynix ve Micron Technology, düşük talebin 2023’ün ikinci yarısına kadar sürmesi beklentisiyle 2023 için planladıkları yatırım planlarını kıymetli ölçüde rafa kaldırdı. Lakin analistlere nazaran Samsung, bu gerileme periyodunda yatırım planlarını büyük ölçüde koruyarak pazar hissesini genişletmek üzere hazırlık yapıyor ve pazar toparlandığında avantaj yakalamayı hedefliyor. Şirket geçtiğimiz eylül sonunda 2023 yılı için 100,83 milyar dolar yatırım öngördüğünü açıklamıştı.
DELL, ÇİN ÜRETİMİ ÇİPLERİ 2024’E KADAR BIRAKMAYI PLANLIYOR
ABD’li bilgisayar üreticisi Dell Technologies, 2024 yılına kadar Çin üretimi çipleri kullanmayı kademeli olarak bırakacağını duyurdu. Şirket ayrıyeten Washington-Pekin tansiyonuna ait kaygılar nedeniyle tedarikçilerinden eserlerindeki başka Çin üretimi modül ölçüsünü azaltmalarını da istedi. Ayrıyeten tedarikçilerinden Vietnam üzere ülkelerde kapasite hazırlamaya yardımcı olmalarını talep etti. Duyuru, ABD’nin Çinli flash bellek çipleri üreticisi YMTC ve yapay zeka çipi bölümündeki 21 değerli Çinli şirketi geçen aralık ayında kara listeye almasından sonra geldi. Dell’in rakiplerinden biri olan HP’nin de üretim ve montajı Çin’den uzaklaştırmanın fizibilitesini ölçmeye başladığı belirtildi.
