GFR NEDİR?
Glomerüller kanı süzerek kanda bulunan ziyanlı unsurların bedenden atılmasını sağlamaktadır. GFR (Glomerüler Filtrasyon Hızı) işlev gösteren her bir nefronda, glomerüllerden ünite vakitte süzülen plazma ölçüsünün toplamıdır.
GFR yaş, cinsiyet ve beden kitlesi ile değişebilir, ayrıyeten gebelik, birtakım ilaçlar, beslenme biçimi de GFR’yi tesirler. GFR gün içi değişken bir ritme sahiptir, öğlenden sonraya kıyasla gece yarısı yüzde 10 daha düşüktür.
Böbrek işlevin bir ölçüsü olan yahut böbrek hasarının varlığını belirleyen GFR sayesinde böbrek rahatsızlıklarının tanısı konmakta ve tedavi seçenekleri sunulmaktadır. Tedavi seçenekleri ve müddeti ise hastalığın ya da hasarın derecesine nazaran belirlenmektedir.
GFR KIYMETİ KAÇ OLMALI?
GFR testi aşikâr dönemlerle yapılan, böbrek işlevlerini izleyen test cinsidir. Bu testin sonucunun, en az ve azamî kıymetleri geçmemesi gerekiyor. Kanda bulunan Kreatin’in düzeyi olarak bilinen GFR, kan testi olarak da biliniyor.
Kreatin’in düzeyi, böbreklerde rastgele bir hastalık olup olmadığını ortaya çıkarıyor. Fakat tüm yaş guruplarında, düzeyler bir tutulmuyor. Yaş ve cinsiyet farkı, testin düzeyinin belirlenmesinde epeyce kıymetli. Tüm bu durumlarda bile GFR testi olağan kıymetleri 90-120 aralığında olmalıdır.
Erkeklerde olağan kreatin kıymetleri, 0.6-1.3 mg/dL ortasında seyreder. Bayanlarda bedeller, 0.5-1.2 kıymetleri ortasında seyreder. Bayanlarda gebelik durumlarında, kreatin ölçüsünde azalma görülür.
GFR YÜKSEKLİĞİ
GFR yüksekliği, tıpkı vakitte kanda bulunan kreatinin yüksekliğiyle yanlışsız orantıya sahiptir. GFR yüksekliğinin sebepleri şunlardır:
– Kan akımının azalması
– İdrar yolları tıkanıklığına bağlı olarak kirli hususların dışarı atılamaması
– Nefronların iltihaplanması
– Bakterilere bağlı olarak ortaya çıkan hastalıklar
– Böbrek yetmezliği.
GFR DÜŞÜKLÜĞÜ
GFR düşüklüğü kanda kreatinin düşüklüğü ile gerçek orantılıdır.
Nedenleri şunlardır:
– Kaslarda zayıflık, ağrı ve halsizlik
– Karaciğer hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkan kreatinin eksikliği
– Çok su kaybetme.
Kreaitin düşüklüğü ve yüksekliği altında yatan nedenler dikkate alınarak test edilmektedir. Bu test sonuçlarına bağlı olarak tedavi metotları uygulanmaktadır.
Tedavi altında yatan sebeplere bağlı olarak ilaçla ya da cerrahi müdahaleyle gerçekleşmektedir.
