Bir Güneş fırtınası birebir anda Dünya, Ay ve Mars’ı vurdu. Böylece birinci sefer bir patlama üç gezegen yüzeyinde ölçüldü.
DÜNYA’NIN MANYETİK ALANINI AŞMIŞ OLABİLİR
Uluslararası bir uzay aracı filosu, patlamayı tespit etti ve parçacıkların, gezegenimizi bu çeşit olaylardan koruyan Dünya’nın manyetik alanını aşacak kadar enerjik olduğunu buldu.
UZAY KEŞİFLERİ İÇİN KAYGI YARATTI
Söz konusu Güneş fırtınası, gelecekteki insan keşifleri için ölümcül olabileceğinden bilim insanları ortasında kaygıya neden oldu.
Bununla brilikte, insanlık önümüzdeki on yıllar içinde Ay’a ve akabinde Mars’a seyahat yapmayı planlıyor.
Çin Bilim ve Teknoloji Üniversitesi tarafından yapılan çalışmanın müellifleri, “Halen büyük bir mahzurla karşı karşıyayız; bilhassa gelecekteki Ay ve Mars istasyonlarında uzun vadeli kalışlarda mürettebatın sıhhati için değerli ve kaçınılmaz bir risk olan uzay radyasyonu riski. Bilhassa, çok güneş patlamaları yoluyla üretilen tek tük güneş enerjik parçacıkları (SEP’ler), Ay yahut Mars yüzeyindeki radyasyon düzeylerini potansiyel olarak tehlikeli bedellere yükseltebilir.” açıklamasını yaptı.
Diğer taraftan, Güneş fırtınası 28 Ekim 2021’de tespit edildi fakat bilim insanları bulgularını yakın vakitte yayınladı.
Güneş fırtınası Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) ExoMars Trace Gas Orbiter (TGO), NASA’nın Curiosity Mars keşif aracı, Çin Ulusal Uzay Yönetimi’nin (CNSA) Ay’a iniş aracı, NASA’nın Lunar Reconnaissance Orbiter (LRO) ve Alman Havacılık ve Uzay Merkezi’nin (DLR) Eu:CROPIS Dünya yörünge aracı tarafından kaydedildi.
Bilim insanları, olayın az görülen bir “yer düzeyinde güçlenme” örneği olduğunu, yani patlamada açığa çıkan parçacıkların Dünya’yı çevreleyen manyetik baloncuğu geçecek kadar enerjik olduğunu belirtti.
Aynı vakitte, bu durum 1940’larda kayıtlar başladığından beri gerçekleşen 73. yer düzeyi yükselmesi oldu. Lakin, birinci defa bir Güneş fırtınası üç gezegen yüzeyini birebir anda vurdu. Araştırmacılar, Ay ve Mars, Dünya üzere bir “baloncuk” içinde korunmadığından, Güneşten gelen parçacıklar toprakla etkileşime girerek ikincil oluşumlar yaratabileceğini söyledi.
Ancak Mars’ın, düşük güçlü Güneş parçacıklarının birçoklarını durduran ve yüksek güçlü olanları yavaşlatan ince bir atmosfere sahip olduğu belirtildi.
ASTRONOTLAR İÇİN BÜYÜK TEHLİKE
Öte yandan, ESA yaptığı açıklamada “radyasyonun emilim ünitesi olan 700 miligray üzerindeki bir radyasyon dozunun kemik iliğinin tahrip edilmesi yoluyla radyasyon hastalığına neden olabileceğini, bunun da enfeksiyon ve iç kanama üzere semptomlara yol açabileceğini” paylaştı. Buna nazaran, şayet bir astronot 10 gray’den fazla radyasyon alırsa, iki haftadan fazla hayatta kalma ihtimali son derece düşük oluyor.
Güneş’teki olayları araştıran bilim insanı Jingnan Guo, bahse ait yaptığı açıklamada şu sözleri kullandı:
“Geçmişteki yer düzeyi artış olaylarına ait hesaplamalarımız, radyasyondan korunma sağlanmadığı takdirde ortalama olarak her 5,5 yılda bir olayın Ay’daki inançlı doz düzeyini aşmış olabileceğini gösteriyor. Bu olayları anlamak, gelecekte Ay yüzeyine yapılacak mürettebatlı vazifeler için çok değerlidir.”
