Dünya genelinde konut fiyatlarının tavan yaptığı 2022’yi şimdi geride bırakmışken, yeni yılın birinci günlerinde İngiltere’de de emsal bir tablo görülüyor. İngiltere’nin çevrimiçi emlak platformlarından Rightmove’un yayımladığı bilgilere nazaran ülkedeki mülk fiyatları 2020’den bu yana en büyük artışı yaşıyor.
Ortalama bir mülk fiyatının ocak prestijiyle %0,9 artarak 362,438 sterline yükseldiği kaydediliyor. Gayrimenkullerin gün geçtikçe paha kazanması globaldeki yatırımcıları harekete geçirirken, İngiltere’nin birçok büyük kentinde inşaat projeleri geliştiren Property Alliance Group ile işbirliği yapan Türkiye menşeli memleketler arası emlak yatırımı idaresi şirketi Rotas Investment Yönetici Yöneticisi Arda Ulaşan İngiltere’deki yatırımlar, mortgage kaideleri ve kira getirileri hakkında ayrıntıları anlattı.
“Türkiye’ye nazaran çok daha avantajlı”
İngiltere’de 2 tip mortgage bulunuyor. Biri yaşamak için alınan ‘buy-to-live’ oburu de kiraya vermek için alınan yatırımlık konut yani ‘buy-to-let’ olarak geçiyor. Yatırımlık olan mortgage, kredi veren kuruluşların meskenin kirasını teminat olarak görülmesiyle birlikte yabancılar için kolay erişilebilir duruma geliyor.
Yıllık en az 15-20 bin dolar hane geliri olduğunu belgeleyenler buy-to-let kredisi için başvurabiliyor. Satın alınacak meskenin %75’ine kadar kredi başvurusu yapılabiliyor. Kredilerin faiz oranları yıllık %5,5-7,5 ortasında değişiyor ve 25 yıla kadar vade uygulanıyor. Kira geliri kredi ödemelerini çok büyük oranda karşılıyor. Uygun kredi imkanlarıyla satın alınabileceği için düşük bir peşinat oranı ödenerek İngiltere’de mesken sahibi olunabildiğini paylaşan Rotas Investment Yönetici Yöneticisi Arda Ulaşan, mortgage faizlerinin ve ödeme müddetlerinin Türkiye’ye nazaran çok daha avantajlı olduğunu belirtti ve Türk vatandaşlarının %25 oranında bir depozito ödeyerek kredi kullanabileceğini aktardı.
Yatırım trendleri kuzey batı bölgesini işaret ediyor
LL ve Savills üzere memleketler arası emlak kuruluşlarının 5 yıllık varsayımlarına nazaran, İngiltere’de en yüksek emlak yatırımı getirisinin Manchester’ın da içinde olduğu kuzey batı bölgesinde olacağı varsayım ediliyor. Kentsel dönüşüm çalışmalarının artması, Londra – Manchester ortasında 2026’da açılacak ve Londra – Manchester ortasındaki arayı 1 saat 7 dakikaya düşürecek olan HS2 süratli tren sınırı da artış beklentilerini yükseltiyor. Bu projeyle birlikte artış beklentisi Manchester’da %28 olarak kaydediliyor. Beklentiler, globalde olduğu üzere Türkiye’deki vatandaşları da İngiltere’de gelişen ve büyük kentlerin merkezlerinde yatırıma ve kiraya vermeye yönelik konut inşaatlarına yatırım yapmaya yöneliyor. Fakat bu süreçte kimi prosedürleri de gözden kaçırmamaları kritik bir değer arz ediyor. Pekala vatandaşlar İngiltere’de konut alırken en çok nelere dikkat etmeli?
Herhangi bir varlığa yatırım yapmak beşerler için halihazırda zorlayıcı bir kararken, bu varlığın yurt dışında bir konut olması şuurlu adımlar atmanın kıymetini artırıyor. O denli ki İngiltere üzere Avrupa’nın merkezinde konumlanan bir ülkede konut alıcısı olmak, ülkedeki yasal sorumluluklar ve haklar hakkında tam teşekküllü bilgiye sahip olma gerekliliğini doğuruyor.
Depozito yüksek tutulmalı
İngiltere’de bir konut satın almadan evvel, mülk bedeli ve sarfiyatlar için bütçe belirlemek ve bu bütçenin nasıl kullanılacağını en başından saptamak gerekiyor. Zira birçok alıcı, bir meskeni satın alırken ya ipoteğe ya da krediye gereksinim duyuyor. Talep edilen ölçü belirtilen hane gelirinin katları üzerinden belirleniyor. Bunun yanı sıra depozito ne kadar yüksekse, ipotek ve kredi mutabakatları da o kadar avantaj getiriyor.
Mortgage müracaatına hazırlanırken kredi puanı denetim edilmeli
İngiltere’de konut satın alırken, bir kurulcu ya da danışmanla konuşmadan evvel kredi puanını hesaplamak kıymetli bir evreyi oluşturuyor. Bilhassa mortgage kredisinde ödenilebilirlik kıymetlendirilmesi çerçevesinde gelirler, cari masraflar hesaba katılıyor ve kredi kartı hareketleri inceleniyor. Bu yüzden mevcut kredi borçlarının kapatılması ve düzenlenmesi gerekiyor. Zira kredi puanının ne kadar yüksek olduğu, kabul edilme mümkünlüğünü o kadar etkiliyor.
Mortgage kredisi almayı etkileyen ögeler şöyle sıralanıyor:
1. Yatırılan paranın boyutu
2. Kredi puanı
3. Kredi türü
4. Mortgage muahedesinin uzunluğu
Kimlik denetimlerinde adres belirtilmeli
İngiltere’de avukatlar ve kredi verenler kimlik denetimi yapmakla yükümlü. Bu yüzden İngiltere’de konut yatırımı yapacak şahısların kimliğini yenileyerek adresini belirtmesi, gelir kaynağını ibraz etmesi yasal bir sorumluluk olarak kabul ediliyor. Bunun yanı sıra pasaport, ehliyet, banka ekstreleri, cep telefonu, fatura ekstrelerinin de sunulması gerekiyor.
Yasal temsilci seçilmeli
İngiltere’de bir mesken için satın almaya karar verip, üstte bahsi geçen tüm talimatlar yerine getirildiğinde yasal bir temsilcisi seçilmesi gerekiyor. Yasal temsilciler meskenin satın alınmasında değerli bir rol oynarken, tıpkı vakitte tapu süreçlerinde de gerekli planlamaları yapıyor ve sıkıntıları tespit ederek yatırımcı adayına yardımcı oluyor. Ayrıyeten yasal sorumlulukların takibini yaparak, eksiklikleri gideriyor ve bilgilendirerek mümkün risklerin önüne geçiyor.
