Kahramanmaraş merkezli 6 Şubat’taki sarsıntıların akabinde, beklenen Marmara sarsıntısı nedeniyle bütün dikkatler İstanbul’a çevrildi. Kentte 2000 yılı öncesinde inşa edilen çok sayıda yapı bulunuyor. Bu yapıların bir kısmı ise Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde yer alıyor.
Uzmanlar, birden fazla eski sarsıntı yönetmeliğine nazaran yapılmış olan binaların, zayıf taban yapısından ötürü muhtemel bir sarsıntıda hasar görmemesi için mevcut sarsıntı yönetmeliğine uygun halde süratle yenilenmesi gerektiği konusunda ihtarda bulunuyor.
“200-250 YILLIK DÖNEMLERLE BÜYÜK ZELZELELER OLUYOR”
İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) İnşaat Mühendisliği Geoteknik Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Ümit Karadoğan, İstanbul’un tarih boyunca zelzelelerin yaşandığı bir kent olduğunu söyledi.
İstanbul’da geçmişte meydana zelzeleler nedeniyle önemli yıkımların yaşandığını belirten Karadoğan, “İstanbul’da 200-250 yıllık dönemlerde büyük zelzeleler oluyor. İstanbul’da son devirlerde bir sarsıntının yaşanacağı uzmanlar tarafından öngörülüyor.” dedi.
Beklenen sarsıntı nedeniyle tüm gözlerin İstanbul’a çevrildiğini lisana getiren Karadoğan, kelamlarına şöyle devam etti:
“Bu nedenle İstanbul’un taban yapısı gündeme geldi. İstanbul çok değişken bir taban yapısına sahip, bölge bölge değişebiliyor. Avcılar, Küçükçekmece, Büyükçekmece alüvyon yerlerden oluşuyor. Bu nedenle bu yerler problemli yerler. Anadolu Yakası’nda Maltepe ve Kartal’ın kıyı tarafları yer açısından problemli. Kuzeye gitgide taban daha çok kayalardan oluşuyor. Fatih’te, Eminönü bölgesi hariç yer sağlam. Eminönü’nde dolgu yer bulunuyor lakin Ayasofya, Süleymaniye’nin olduğu kısım kayalardan oluşuyor, buralarda taban güçlü. Lakin bir ilçeye büsbütün düzgün demek yanlışsız değil. Her ilçenin taban yapısına parsel parsel bakmak gerekiyor. Bir yerin zeminin uygun olması zelzeleye hazırlıklı olma acısından kâfi değil.”
“İSTANBUL’UN MARMARA’YA HUDUT OLAN YERLERİ ALÜVYON TOPRAKTAN OLUŞUYOR”
Zemin yapısı nedeniyle İstanbul’da Marmara Denizi’ne yakın ilçelerde toprak yapısının zayıf olduğunu vurgulayan Karadoğan, “İstanbul’un Marmara’ya hudut olan yerleri alüvyon topraktan oluşuyor. Bu nedenle kıyı tarafları birinci derecede zelzeleden etkilenecek yerler. Buradaki yapıların mevcut zelzele yönetmeliğine uygun formda gözden geçirilmesi, güçlendirilmesi yahut tekrar yapılması gerekiyor. Uygun taban etüdü yapılarak yanlışsız halde buraya konutları yapmamız lazım.” sözlerini kullandı.
“KENTSEL DÖNÜŞÜMÜN BİLHASSA MARMARA’YA KIYISI OLAN YERLERDE HIZLANDIRILMASI LAZIM”
İstanbul Arel Üniversitesi İnşaat Mühendisliği Kısmı Öğretim Üyesi Dr. Recep Özay ise İstanbul’un Tuzla’dan Gümüşyaka’ya kadar uzanan kıyı kesitindeki birçok yerin, yumuşak tabandan oluştuğunu belirtti.
Sahil bölümlerinde ayrıyeten korozyonun da fazla olduğunun altını çizen Özay, “Örneğin Zeytinburnu ve Yeşilköy’de korozyon tesirli. Avcılar’da ise yer yumuşak, kil katmanı var. Beylikdüzü civarında 2000 öncesi eski yapılarda yer etüdü yok. Büyükçekmece’nin ise yeri düşünceli. Fatih’in Samatya ve Yedikule mahallerinde taban tarafından zahmetler var.” diye konuştu.
Özay, Büyükçekmece’den Silivri’ye kadar uzanan yazlıkların tehlike altında olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Buralarda denetimsiz bir halde 60’lı, 70’lı yıllarda yapılmış çok katlı binalar var. Binaların temel sistemleri çok korozyondan ziyan görmüş, materyal ve yer istikametinden berbat durumda. Buradaki binaların çok acil riskli bölge ilan edilmesi lazım. Anadolu Yakası’nda Tuzla’da yer sorunlu yerler var. Lakin burada yapı stoğu çok eski değil. Kadıköy Fenerbahçe, Kurbağalıdere civarı yer makûs. Eski binalarda taban etüdü yok, üst yapı ve materyal de ömrünü tamamlamış. Kentsel dönüşümün bilhassa Marmara’ya kıyısı olan yerlerde hızlandırılması lazım. İstanbul’un birçok noktasında binalar eski yönetmeliğe nazaran yapıldı. Bilhassa 70’li, 80’li yıllarda yapılan binalarda taban raporu ve zaruriliği yoktu. Binalar yumuşak yer üzerine klâsik kurallar çerçevesinde yapıldı.”
