T3 hormonu ve T4 hormonu, tiroit bezinden salgılanan hormonlardır ve tüm bedende ve dokulardaki hücrelerde güç ve metabolizma istikrarlarını ayarlarlar. Bu yolla hücrelerin işlevlerini olağan biçimde yerine getirmesini sağlarlar.
Beyinde hipofiz ismi verilen bölgeden salgılanan TSH hormonunun denetiminde uzunluğundaki tiroit bezinden salgılanırlar ve kan yoluyla tüm dokulara ulaşırlar. Kanda tiroit hormon düzeyi düşük ise hipofiz bezi daha fazla TSH salgılayarak artırmaya çalışır, kanda tiroit hormon düzeyi yüksek olduğu vakit ise TSH üretimini düşürerek T3 ve T4 düzeylerini düşürmeye çalışır.
T3 TESTİ NEDEN YAPILIR?
Tiroid bozukluklarının tedavisinde teşhis koymaya ve mevcut durumu takip etmeye yardımcı olmak için yapılır. Özgür T3 düzeyleri, hipertiroidinin ve tiroid kaynaklı olmayan hastalığın teşhisinde da tesirlidir.
Serbest T3 bedelli kan testi ile belirlenebilir. ‘Serbest T3’ olağan tiroid düzeyleri 2.5-3.9 pg / ml aralığındadır. Bu oranın altında yahut üstünde tespit edilen troid düzeyi, olağandışı tiroid aktivitesine işaret eder.
T3 HORMONU NEDEN YÜKSELİR?
Tiroid bezinin fazla çalışması sonucunda kandaki T3 ve T4 kıymetlerinde artışlar görülür.
Tiroid bezi hastalıkları sonucunda ilaç tedavisinde olan şahısların, ilaçları haddinden fazla kullanması durumunda kandaki özgür T3 salınımı yükselebilir.
Hamilelikte de Özgür T3 oranında yükselme gözlemlenebilir.
Yükselmesinin sebepleri:
-Kullanılan ilaçların yan etkisi
-İyotun yetersiz tüketimi
-Primer hipertiroidizm
-Toksik nodüler guatr
-Multinodüler guatr
-Postpartum tiroidit
-De Quervanin tiroidit
-Subakut tiroidit
-Struma ovari
TİROİD İŞLEV TESTLERİ NELERDİR VE HANGİ DURUMLARDA YAPILIR?
Tiroid işlev testleri kanda yapılan hormon ve antikor testleri ile iyot uptake testinden oluşur.
TSH Testi: Başlangıç devrinde tiroid bezi fonkiyonlarına ait bilgi edinmenin en sağlıklı prosedürü TSH düzeyinin ölçümüdür. Kolay bir kan testi ile yapılan bu araştırma sonucunda TSH düzeyi sağlıklı ve yetişkin bireylerde 0,4-4,00 mIU/L aralığında olmalıdır. Hormon seviyesinin bu aralığın üzerinde tespit edilmesi hipotiroidizm, yani tiroid fonsiyonlarının yetersiz olması durumunu gösterir. TSH düzeyinin düşük olması ise daha ender olarak görülen bir durum olmakla birlikte tiroid bezinin çok çalışması halinde gelişen hipertiroidizmi işaret eder.
T3 Testi: T3 testi çoklukla hipertiroidizmin varlığını tespit etmek yahut hastalığın derecesini belirlemek gayesiyle uygulanan bir kan testidir. Hipotiroidi hastalarında çoklukla TSH düzeyi yükseldikten ve T4 hormonu seviyesi düştükten sonra en son etkilenen paha T3 hormonu olduğundan teşhis açısından belirleyici değildir. Ancak TSH seviyesi olağanın altında olan hipertiroidi hastalarında ekseriyetle T4 hormonu düzeyi olağanken öncelikli olarak T3 hormonu seviyesi yükselir. Bu nedenle hipertiroidi hastalığının teşhisinde T3 testinin kıymetli bir yeri vardır. Sağlıklı bireylerde hür T3 hormonunun kandaki seviyesi 2.5-5 pg/ml aralığında olmalıdır.
T4 Testi: T4 hormonu kanda iki farklı formda dolaşır. Bunlardan birincisi T4’ün tiroid hormonuna muhtaçlık duyan dokulara girmesinin önlenmlesi hedefiyle proteinlere bağlanmış olan formudur. Bir öbür formu ise hür T4 (FT4) olarak isimlendirilen ve hormonun tesirlerini gösterebilmek ismine dokulara ulaşabilen halidir. Hipotiroidi hastalarında kandaki özgür T4 seviyesi düşük iken hipertiroidi hastalarında bu bedel çoklukla olağan aralığın üzerindedir. T4 ile TSH sonuçlarının bir ortada kıymetlendirilmesi daha sağlıkı sonuçlara ulaşılabilmesini sağlar. Sağlıklı bireylerde hür T4 hormonunun kandaki seviyesi 0.6-1 ng/dl aralığında olmalıdır.
Tiroid Antikor Testleri: Normal koşullarda sağlıklı bireylerde bakteri ve virüs üzere bedende hastalığa yol açan casuslara karşı antikorlar üretilerek bu casuslarla gayret edilir. Otoimmün hastalıklar olarak da bilinen hastalıklarda ise beden kendi doku ve hormonlarını casus olarak görür ve kendi dokularına karşı antikor geliştirerek harabiyete neden olur. Hashimato tiroiditi ve otoimmün tiroid hastalığı da bu kümeye girer ve otoimmün tesirden kaynaklı olarak tiroid bezinin ziyan görmesi kelam hususudur. Tiroid bezinde tespit edilen bir işlev bozukluğunun otoimmün hastalıklardan kaynaklı olup olmadığının araştırılması için tiroid peroksidaz (TPO) ve tiroglobulin üzere hormonların kandaki seviyelerine bakılır.
Radyoaktif İyot Uptake Testi: Tiroksin hormonu yüksek ölçüde iyot içerir. Bu nedenle bedene ziyan vermeyecek seviyede radyoaktif iyot verilerek uygulanan radyoaktif iyot uptake testi geliştirilmiştir. Bu test ile bedene radyoaktif olarak işaretlenmiş iyot verilerek iyot moleküllerinin bedende izlediği yol incelenir. Radyoaktif iyot alımı incelenerek bezin sağlıklı bir biçimde çalışıp çalışmadığı, hipotirodi yahut hipertiroidi durumunun bulunup bulunmadığı hakkında bilgi sahibi olunabilir.
T3 HORMONU DÜŞÜKLÜĞÜNÜN BELİRTİLERİ NELERDİR?
-Kanda tiroit hormon seviyelerinin düşmesi
-Metabolizmanın ve kalp suratının yavaşlaması
-Kilo alma
-Saçlarda dökülme
-Ciltte kuruma
-Tırnaklarda kırılma
-Enerjide azalma
-Uyku hali
-Seste kalınlaşma
-Cinsel istekte azalma
-Adet görememe
-Kısırlık
-Göz etrafı, el ve ayaklarda şişme
-İleri evrelerde depresyon, zihinsel işlevlerde ve beden hareketlerinde yavaşlamaya yol açabilir.
T3 hormonu düşüklüğü farkına varılmaz ve tedavi edilmez ise komaya kadar gidebilir.
