Pakistan’ın ülkede yaşanan yıkıcı sel felaketi nedeniyle iklim değişikliğine sebep olan ülke ve şirketlerden tazminat Escort Pürtelaş talep edebileceği bildirildi
Bilim insanları Pakistan’da yıllık yağış ortalamasının 3 5 kat üzerinde gerçekleşen muson yağmurlarında iklim değişikliğinin tartışmasız bir rolünün olduğunu belirtiyor
Küresel karbon salımında yüzde 0 8 hissesi Pürtelaş Escort Bayan olan Pakistan ın sel felaketi sonrası karşı karşıya olduğu hasarın maliyetinin 30 milyar doların üzerinde olduğu varsayım ediliyor
Bu ölçü ülkenin gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 10’undan fazlasına tekabül ediyor Pürtelaş Escort
Sel sonrası hasara uğrayan yahut yıkılan 2 milyondan fazla meskenin yaklaşık 24 bin okulun 1500 sıhhat tesisinin ve 13 bin kilometre yolun tamir edilmesi yahut tekrar yapılması gerekiyor Ülkede yıkılan öteki yapılar ortasında çok sayıda köprü otel ve baraj da yer alıyor
İKLİM ADALETİ TARTIŞMALARI
Pakistan’daki bu yıkım iklim adaleti üzerine tartışmaları alevlendirdi İklim değişikliğine büyük katkı sunan güçlü ülkelerin iklim değişikliği sebebiyle ziyan gören fakir ülkelere tazminat verip vermemesi tartışılıyor
Bu fikir gelişmiş ülkeler tarafından reddediliyor Lakin Pakistan ve öbür gelişmekte olan ülkeler gelecek ay Mısır’da yapılacak Birleşmiş Milletler BM İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nda COP27 bu mevzuyu önemli halde gündeme getirmeyi planlıyor
Pakistan Dışişleri Bakanı Bilaval Butto Zerdari geçen ay Birleşmiş Milletler 77 Genel Konseyinde yaptığı açıklamada büyük ülkelerin endüstrileşmesinin bedelini 33 milyon Pakistanlının ömür ve geçim kaynaklarıyla ödediğini söylemişti
İklim Değişikliği Bakanı Şeri Rehman ise varlıklı ülkelerin iklim değişikliğinden etkilenen ülkelere tazminat borcu olduğunu vurgulamıştı
GELİŞMİŞ ÜLKELERDEN TAZMİNAT TALEPLERİNE RET
Gelişmiş ülkeler ise tazminat ile ilgili her şeyi reddederken bu durumun öteki ülkelerin iklimle ilgili argümanlarına kapı aralayacağından korkuyor
İskoçya’nın Glasgow kentinde geçen sene düzenlenen Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansında COP26 ABD ve Avrupa Birliği ülkeleri kayıp ve hasarlar için fakir ülkelere tazminata yönelik fon talebini reddetmişlerdi
TAZMİNATIN YASAL ZEMİNİ
Hollanda daki Leiden Üniversitesinde Memleketler arası Kamu Hukuku kısmında öğretim üyeliği yapan Margeretha Wewerinke Singh büyük ülkelerin sorumlulukla ilgili son derece telaşlı olduğunu ve sorun çözülmeyeceği için bir noktada mutabakata varabileceklerini söyledi
Wewerinke Singh bu hususla ilgili yasal seviyede bir temel olduğunu belirterek memleketler arası hukukun devletlerin başka ülkelerin etraflarına ziyan vermeme yükümlülüğü olduğunu söylediğini söz etti
Bu cins ihlallerin ziyan gören ülkelerdeki durumu düzeltme yahut bu ülkelere tazminat vermeyi tetikleyebileceğini vurgulayan Wewerinke Singh Pakistan ın iki seçeneği olduğuna işaret etti
Wewerinke Singh İslamabad ın Milletlerarası Adalet Divanı ICJ üzere milletlerarası kurumlar aracılığıyla varlıklı devletlerin peşine düşebileceğini lakin ABD ve Çin üzere karbon salımına en çok katkı sunan ülkelerin ICJ nin yargı yetkisini tanımadığını belirtti
Son olarak Wewerinke Singh Pakistan ın ulusal mahkemelerde devletlere yahut fosil yakıt şirketlerine karşı dava açabileceğini aktardı
PAKİSTAN AHLAKİ ZORUNLULUĞU ÖNE ÇIKARIYOR
İslamabad idaresi ise tazminat talep etmek yerine varlıklı ülkelerin iklim değişikliğinin kurbanı olan Pakistan’a yardım etmesini ahlaki bir mecburilik olarak öne çıkarıyor
Pakistan uzun sürmesi beklenen bir davayla güçlü ülkelerin tazminat dehşetlerini körüklemek yerine BM takviyeli bir bağış konferansıyla muhtaçlık duyduğu finansmanı elde etmeyi hesaplıyor olabilir
İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNDE PAKİSTAN’IN ROLÜ
İklim değişikliği ve afetleri uzmanı Ayşe Sıddıki yıkımın büyük sorumluluğunun iklim değişikliğine sebebiyet verenlere ilişkin olduğunu lisana getirerek Pakistan ın da burada sorumlu olduğuna işaret etti
Sıddıki Pakistan in 2017 de ulusal sel müdafaa planını onayladığını fakat bunu uygulamadığını anımsatarak Dünya Bankası Belucistan da sel müdafaa projeleri için 200 milyon dolar kredi sağladı lakin Pakistan ın uygulamadaki yetersizliği sebebiyle bu askıya alındı Projelerin bu ay tamamlanması gerekiyordu dedi
En büyük sorunun sel bölgelerindeki sınırsız yapılanmalar ve Pakistan ın İndus Irmağı Vadisi boyunca büyük baraj ve kanalizasyon sistemlerine güvenmesi olduğunu belirten Sıddıki sel sularını durdurmaya çalışan mega projelerin yıkımı daha da kötüleştirdiğini lisana getirdi
Pakistan ın iklim değişikliğiyle uğraş stratejisini yazanlardan Daniş Mustafa ise 2010 da yaklaşık 2 bin kişinin vefatına yol açan selden bu yana rastgele bir ıslahatın yapılmadığını vurgulayarak doğal drenaj sisteminin önündeki manilerin kaldırılmasını ve sel bölgelerine konut inşa edilmesinin önlenmesini tavsiye etti
