Sağlık Bakanlığı datalarına nazaran, akciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 90’ı tütün ve tütün eserlerinin kullanımı sonucunda oluşurken, pasif olarak sigara dumanına maruz kalan şahıslarda de akciğer kanseri gelişme riski yüzde 20-30 artıyor.
1-30 Kasım Akciğer Kanseri Farkındalık Ayı münasebetiyle Bakanlıktan edindiği bilgilere nazaran, hem dünyada hem de Türkiye’de kanser kaynaklı ölümlerin en yaygın nedenini akciğer kanseri oluşturuyor.
Dünya Sıhhat Örgütünün (DSÖ) yayınladığı 2020 yılı datalarına nazaran, dünya genelinde yılda 19 milyon kişi kanser tanısı alıyor ve yaklaşık 10 milyon kişi bu sebeple hayatını kaybediyor. Kanserde emsal seyrin devam etmesi halinde, 2040 yılında 28,9 milyon yeni olayın ortaya çıkacağı öngörülüyor.
Yapılan kestirimler, ilerleyen yıllarda gelişecek olan kanser olgularının kıymetli bir kısmının az gelişmiş ülkelerde ortaya çıkacağını gösteriyor.
ERKEKLERDE EN SIK, BAYANLARDA ÜÇÜNCÜ
Akciğer kanseri, dünyada en sık erkeklerde görülürken, bayanlarda da en çok görülen kanser cinsleri ortasında 3. sırada yer alıyor. Dünya genelinde 2020’de 2,2 milyon yeni hadisenin ortaya çıktığı ve akciğer kanserine bağlı 1,8 milyon vefatın gerçekleştiği iddia ediliyor.
Türkiye’de erkeklerde en sık izlenen kanserler içinde birinci sırada trakea, bronş ve akciğer kanseri yer alıyor. Bayanlarda akciğer kanseri en sık görülen 5. kanser tipi ama son yıllarda bayanlarda da akciğer kanseri görülme sıklığında artış olduğu belirtiliyor.
40 YAŞ ALTINDA DA GÖRÜLÜYOR
Akciğer kanseri tanısı alanların Türkiye’deki ortalama yaşı 64 iken, 40 yaş altı bireylerde de daha ender olarak bu hastalığa rastlanılıyor. Ekseriyetle ileri evrelerde teşhis edilen hastalıkta hadiselerin yüzde 19,4’ünün lokalize evrede, yüzde 27,9’unun bölgesel, yüzde 52,7’sinin ise uzak yayılım kümesinde olduğu saptandı.
AKCİĞER KANSERİNİN YÜZDE 90’I SİGARADAN
Akciğer kanserlerinin yaklaşık yüzde 90’ı tütün ve tütün eserlerinin kullanımı sonucunda oluşuyor. Sigara içiminin engellenmesiyle bu kanser teşhisinin da yüzde 90’a kadar önlenebileceği iddia ediliyor.
Ayrıca sigarada pasif içicilik, aile hikayesinin varlığı, radon, asbest, arsenik üzere kimyasallara maruz kalma, hava kirliliği, HIV enfeksiyonu ve tüberküloz akciğer kanserinin öbür risk faktörleri ortasında yer alıyor.
Sağlık Bakanlığı, Ulusal Tütün Denetim Programıyla toplumdaki tüm bireylerin, tütün eserlerinin sıhhat, ekonomik, çevresel ve toplumsal zararlarından korunmasını hedefliyor.
Kendileri sigara içmedikleri halde mesken yahut iş yerlerinde pasif olarak dumana maruz kalan bireylerde akciğer kanseri gelişme riski yüzde 20-30 oranında artıyor. Sigaranın bırakılması durumunda akciğer kanseri mümkünlüğü vakitle azalırken, bırakıldıktan 10-20 yıl sonra hiç içmemişlerin seviyesine yaklaşılabiliyor.
GEÇMEYEN ÖKSÜRÜĞE DİKKAT
Genellikle akciğer kanserinin neden olduğu bulgu ve şikayetlerin oluşumu birkaç yıl alıyor ve bu nedenle hastalık ileri evreye gelinceye kadar fark edilemeyebiliyor. Denetim yahut diğer bir rahatsızlık nedeniyle çekilen akciğer grafisinde kanser teşhis edilebiliyor, erken teşhis tedavide muvaffakiyet mümkünlüğünü artırıyor.
Akciğer kanserinde tümörün yol açtığı en sık izlenen belirtiler ortasında, geçmeyen yahut giderek berbatlaşan öksürük, öksürürken kan yahut kanlı balgam çıkarmak, derin nefes alırken yahut gülerken berbatlaşan göğüs ağrısı, iştahsızlık, yorgunluk, kilo kaybı, ses kısıklığı, nefes darlığı, daima tekrarlayan yahut geçmeyen bronşit/zatürre üzere akciğer enfeksiyonları sıralanıyor.
Tedavide, hastadan hastaya değişmekle birlikte, hastalığın yeri, evresi, hastanın yaşı ve başka sıhhat problemlerinin varlığı üzere birden fazla faktör tesirli oluyor. Multidisipliner bir çalışma gerektiren bu tedaviler, cerrahi, gayeye yönelik tedaviler, radyoterapi, kemoterapi üzere farklı seçenekleri içeriyor.
