Rekabet Heyeti, zincir marketlere yönelik soruşturmanın ikinci ayağında 13 tedarikçi firmaya 878 milyon lira para cezası verdi.
Rekabet Şurası Lideri Birol Küle, soruşturmanın sonucuna ait değerlendirmelerde bulundu.
Küle, “Yapılan yerinde inceleme ve tahliller bizleri maalesef hem alt pazar olan organize perakende ve özellikle büyük ulusal süpermarket zincirlerin hem de üst pazarda kıymetli markaları denetim eden ekonomik ünitelerin dahil olduğu birbirine paralel kartel yapılanmalarına götürdü” dedi.
İlk evrakta 5 büyük ulusal zincir marketin hem kendi ortalarında koordine ettikleri hem de üst pazardaki bir tedarikçinin uyuma dahil olduğu iki taraflı bir kartel yapılanmasının kelam konusu olduğunu hatırlatan Küle, “İkinci belgemizde bu yapıyı genişleterek tamamlayan 13 farklı ‘topla-dağıt karteli’ dediğimiz tipte kartel yapılanması daha olduğunu gördük” diye konuştu.
KARTELİ BOZANA YAPTIRIM
“Topla-dağıt karteli” olarak nitelendirilen yapılanmaların rekabetçi düzeyin üstündeki fiyatlarda anlaşıp bunu sürdürdüğünü belirten Küle, şunları kaydetti:
“Kartellerin uzun müddet stabil kalabilmesi için rakiplerin birbirini çok maliyetlere katlanmadan izleyebilmeleri ve fiyat kırarak satışlarını artırmak isteyen yani karteli bozan üyelerine yaptırım uygulayabilmesi gerekir. Bunu en az maliyetle yapabilmelerinin bir yolu da rutin ticari münasebetleri ve bağlantıları bulunan bir ‘hub’ı kullanmaktır. Şayet hem ‘hub’ hem de ‘spoke’lar karteli kendi yararlarına görürse dikey bağları kullanarak genel fiyatların tüm piyasada yüksek kalmasını garantileyeceklerdir. Yani ‘hub and spoke’ dediğimiz kartel tipini sürdürmek, standart bir karteli sürdürmekten daha kolay ve faal oluyor.”
“DÜNYADA 20 YILLIK KARTELLER VAR”
Bu kartel tipini dünya örneklerine paralel formda ülkede de görmüş olduklarını vurgulayan Küle, şu değerlendirmede bulundu:
“Belçika, Kanada, İngiltere dahil pek çok ülkede yeniden bizim belgelerimizin kapsamına emsal belgelerin yanında farklı bölümlerde önemli ve 15-20 yıllık dönemlere varan kartel yapılanmaları tespit edilmiştir. Bunların kimileri da pişmanlık kurumuyla otoriteye duyurulmuştur.”
Küle, birinci soruşturmada toplam cirolar üzerinden ceza uygulanan zincir marketlerin hukukun “aynı hareketin iki kere cezalandırılmaması” unsuru gereği bu belgede ceza almadığını belirtti.
