ABD’li sıhhat yetkilileri, ülkenin Mississippi eyaletinde birinci kere ilaca dirençli “süper” bir mantar keşfedildiğini açıkladı. Mississippi Üniversitesi Tıp Merkezi’nden (UMMC) yetkililere nazaran, pazartesi günü itibariyle yedi hasta Candida auris (C. auris) isimli mantar nedeniyle tedavi görmeye başladı.
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC), C. auris’in “ciddi bir global sıhhat tehdidi oluşturan, gelişmekte olan bir mantar” olduğu konusunda uyardı. Hayli bulaşıcı olan ve çok sayıda antifungal ilaca dirençli olan enfeksiyon, hâlihazırda kronik sıhhat sorunları olan bireylerde önemli hastalığa neden olabilir.
UMMC Bulaşıcı Hastalıklar Kısmı’ndan Dr. Bhagyashri Navalkele mevzuya ait yaptığı açıklamada, “Mississippi’de birinci kere mahallî olarak edinilmiş bir olayımız oldu. Halkın bu mantarı gördüğümüzün farkında olması gerekiyor. ABD’de C. auris hadiselerinin birden fazla, birebir kent yahut eyaletteki sıhhat tesisleri içinde yayılmasından kaynaklanıyor” diye konuştu. Mississippi’deki mantarın bakım tesisinde ortaya çıktığı belirtildi.
SESSİZ TAŞIYICILAR
Sağlık yetkilileri, hadiseleri sınıflandırırken,enfeksiyonlar ile şimdi enfeksiyona neden olmayan mikroorganizmaların varlığını tabir eden “kolonizasyon” ortasında ayrım yapmak zorunda olduklarını belirtti.
Dr. Navalkele, “Kolonizasyon, mantarın sessiz bir taşıyıcısı olabileceğiniz manasına gelir ve daha sonra etkin bir enfeksiyon olabilir. Kolonize olarak tanımlanırsanız, sıhhat grubunuzun bunu bildiğinden emin olmalısınız, böylelikle derhal izolasyon tedbirlerine başlayabilir ve enfeksiyondan şüphelenildiğinde uygun tedaviyi başlatabilirler.”
Diğer taraftan, Dr. Navalkele C. auris’un, mantar enfeksiyonlarına karşı kullanılan birden fazla ilaca karşı dirençli olduğunu belirtti.
Dr. Navalkele, ayrıyeten C. auris’un standart laboratuvar prosedürleriyle tanımlanmasını sıkıntı olduğuna ve muhakkak bir teknolojiye sahip olmayan laboratuvarlarda yanlış tanımlanabileceğine dikkat çekti.
Öte yandan, ABD genelinde, son on yılda C. auris hadiselerinin arttığı görülüyor. CDC bilgilerine nazaran 2013 ile 2016 ortasında dört eyalette yalnızca 63 hadise bildirildi. Sayılara nazaran 2022’de 22 eyalette 30 Eylül’e kadar bin 440 olay tespit edildi.
CANDİDA AURİS NEDİR?
Candida auris, bilinen birçok yaygın antifungal ilaca karşı direnç gösteren gizemli ve tehlikeli bir mantar enfeksiyonudur. Candida auris, kan sirkülasyonuna girdiği vakit hayati tehlike yaratabilecek enfeksiyonlara neden olabilen bir mantardır. Birinci olarak 2009 yılında Japonya’daki bir hastada tanımlandı. Son yıllarda, büyük ölçüde hastanelerde ve bakım meskenlerinde ortaya çıkmaya başladı.
CANDİDA AURİS NEDEN TEHLİKELİ?
C. auris çoklukla bu çeşit enfeksiyonları tedavi etmek için kullanılan belirli başlı antifungal ilaçlara direnç gösteriyor. CDC’den yapılan açıklamalara nazaran C. auris enfeksiyonlarının yüzde 90’ından fazlası antifungal bir ilaca karşı dirençliyken, yüzde 30’u iki yahut daha fazla ilaca karşı direnç gösteriyor. Mikrop bir yere yerleştikten sonra oradan büsbütün yok edilmesi epey sıkıntı. Birtakım hastaneler bu süreç için özel paklık ekipmanları temin etmek ve hatta kimi durumlarda yer ve tavan döşemelerini sökmek zorunda kalıyor.
CANDİDA AURİS’iN BELİRTİLERİ NELER?
C. auris’e karşı, zayıf bağışıklık sistemi olan bireyler, yaşlılar, hastalar ve yenidoğanlar yüksek risk altında bulunuyor. C. auris’in yaygın semptomları ortasında , ateş, adele ağrısı ve halsizlik yer alıyor. Fakat, diğer hastalıkların semptomlarıyla karıştırılabildiği için, üstün mantarın varlığını test etmeden tespit etmek epeyce güç hale geliyor.
CANDİDA AURİS NE KADAR ÖLÜMCÜL?
2019 yılında BMC Infectious Diseases adlı bilimsek mecmuada yayımlanan çalışmaya göre C. auris’İn enfekte ettiği topluluklardaki vefat oranı yüzde 30 ile yüzde 78 ortasında değişiyor.
CANDİDA AURİS TÜRKİYE’DE GÖRÜLDÜ MÜ?
CSC’nin haritasına nazaran harika mantar C. auris, ABD, Kanada, Rusya, Avustralya ve Yunanistan da dahil olmak üzere pek çok ülkede görüldü. Ama hastalığın bakasına Türkiye’de şimdi rastlanmadı.
