Otomotiv piyasasında son devirlerde yaşanan harikulâde gelişmeler, araç bulunurluğu problemleri, stokçuluk ve bununla birlikte ortaya çıkan spekülatif alım-satım süreçleri, araca ulaşmak isteyen gerçek müşteriyi mağdur etti. Lakin son devirde Ticaret Bakanlığının aldığı önlemlerin piyasaya olumlu yansımaları görülmeye başlandı.
Otomotiv kesimine yönelik düzenlemeler kapsamında, “6 ay 6 bin kilometre” kısıtlaması çerçevesinde 126 yetkili bayi ve galeriye toplam 51 milyon 920 bin 782 TL, haziran, temmuz ve ağustos aylarında 639 yetkili bayi denetlenerek 20 yetkili bayiye stokçuluk nedeniyle toplam 102 milyon 547 bin TL, 27 Temmuz prestijiyle karşıt ilan girişinde bulunduğu tespit edilen 253 gerçek ve hukukî bireye ise toplam 67 milyon 439 bin TL idari para cezası uygulandı.
“ÖNLEMLER SONUÇ VERMEYE BAŞLADI”
İstanbul Motorlu Araç Satıcıları Derneği (İMAS) Lideri Hayrettin Ertemel, mevzuya ait yaptığı açıklamada, Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın kesim temsilcileriyle görüşerek sorunları dikkatlice dinleyip çabucak aksiyon almasının memnuniyet verici olduğunu söyledi.
Ticaret Bakanlığının son periyotta aldığı önlemlerin tesirini gösterdiğini belirten Ertemel, “Şahısların da 6 ay 6 bin kilometre kaidesi kapsamına alınması piyasada büyük bir rahatlamaya sebep oldu. Kayıt dışı diye tabir ettiğimiz bu al-satçılar bu araçları alıyorlardı, bizler üzerinden yahut kendileri internet ortamından bu araçları satıp önemli manada karlar elde ediyordu. Artık bunlar bu kapsama alınınca alışılmış önemli de cezalar yazılmaya başlandı. Bunlara noterliklere gittikleri vakitler orada satış engellemesi konuldu. Özetle, alınan bu önlemler sonuçlarını vermeye başladı. Çok da olumlu sonuçlar olmaya başladı.” diye konuştu.
İnternetten yapılan satışlarla ilgili olarak, tavsiye edilen fiyatın üzerinde bir fiyat girilmemesi önleminin de çok kıymetli olduğunu lisana getiren Ertemel, bunun engellenmesiyle kayıt dışı alım-satım yapanların ellerini bölümden büsbütün çekmeye başladığını kaydetti.
“SIFIR ARAÇTA SORUN KALMADI”
Ertemel, sıfır araca erişim konusunda birçok marka ve modelde artık sorun kalmadığına işaret ederek, şunları söyledi:
“Sıfır araç satanların ellerinde otomobiller birikmeye başladı. Hatta ve hatta çok yakında evvelce olduğu üzere sıfır faizli, kendilerinden kampanyalar düzenlediği günlere döneceğiz. Bakanlık bu işin üstüne kararlılıkla gidiyor. Bu bizler için çok değerli. Piyasa yavaş yavaş oturmaya başladı. Pandemi öncesinde kim sıfır araç alıp satıyordu? Yalnızca bayiye giden beşerler sıfır araç alıyorlardı. Pandemi öncesine dönmek istiyoruz.”
ÖTV ARTIŞI OLACAK MI?
İMAS Lideri Ertemel, otomotivde ÖTV artışı olacağına yönelik söylentilere ait ise, “Bayi ve distribütörler bilhassa şu anda mesela ‘ÖTV yükselecek’ korkusu verip, tüketiciye ‘bir an evvel otomobil alın’ iletisi veriyor. Ellerinde kaldı bu otomobiller. Bu mevzuyu empoze etmeye çalışıyorlar. Bakanlık yetkililerimizle görüştüğümüzde şu anda bu türlü bir çalışmanın da katiyen olmadığını bize ilettiler. Yani şu anda, ÖTV yükseltilmesiyle alakalı rastgele bir çalışma yapılmıyor.” değerlendirmesinde bulundu.
“TÜKETİCİ DE ŞUURLU OLSUN”
Bazı bayilerin ek aksesuar ya da boya muhafaza paketleriyle tüketiciye mecburi olarak liste fiyatının üzerinden araç satmaya çalışmasıyla ilgili şikayetleri kendilerinin de gördüğünü kaydeden Ertemel, “Kimse çabuk etmesin. Bu araçlar bollaşacak. Bu usul fazladan talep edilen yahut da araca, ‘şunları yapalım, aksesuar yapalım’ denilen yerlerden de tüketiciler otomobil almasın. Biraz sabretsinler araç bollaşınca esasen bu araçlar teklif edilecek. Herkes de bu araca erişim konusunda çok rahat edecektir. Tüketici de şuurlu olsun artık. Bu stil talepte bulunan bayi yahut internet ortamındaki satıcıların da hepsini Ticaret Bakanlığına, Vilayet Ticaret Müdürlüklerine şikayet etsinler.” diye konuştu.
İkinci el araç konusunda da fiyatların güncellenmesi gerektiğine dikkati çeken Ertemel, ikinci el fiyatlarının da bir ay içerisinde rayına oturmasını beklediklerini bildirdi.
Ertemel, “Burada bayide sıfıra erişim konusunda bir kasvet kalmadığı vakit zati sıfırla ikinci el ortasındaki evvelce olduğu üzere makas tekrar eski istikamete dönecek. Artık ikinci eller sıfırın üzerine satılırken, eskide olduğu üzere ikinci eller sıfırın daha altında satılacak. Bunu da çok yakın bir vakitte görmeye başlayacağız lakin bilhassa belirtiyorum, Bakanlığımızın bu aldığı önlemlerde kararlılıkla devam etmesi gerekir.” halinde kelamlarını tamamladı.
TİCARET BAKANLIĞI DEVREYE GİRDİ
Öte yandan Bakanlıktan edinilen bilgiye nazaran, yetkili bayilere yönelik yapılan mevzuat değişikliği ile bayilerin taşıt satışından kaçınması, taşıtın liste fiyatının üzerinde fiyat talep etmesi, kesin tüketiciyi aksesuar almaya yahut takas yapmaya zorlaması ya da takas fiyatını piyasa fiyatının değerli ölçüde altında belirlemesi üzere tüketicinin sıfır kilometre taşıta erişimini zorlaştırıcı faaliyetlerde bulunması engellenerek, bu faaliyetlerde bulunanların ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki evraklarının iptal edilmesine ve bu işletmelerin 1 yıl mühletle ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yapmalarının engellenmesine yönelik düzenleme yapıldı.
Son olarak yapılan mevzuat değişikliği ile ikinci el motorlu kara taşıtlarının, üretici yahut distribütör tarafından tavsiye edilen şimdiki satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması 1 Ocak 2024 tarihine kadar yasaklanmıştı.
15 Temmuz prestijiyle yürürlüğe giren düzenleme kapsamında, tüm gerçek ve hukukî şahıslar ilan verilmesi basamağında “ilan platformları” tarafından uyarılırken, bu ikaza karşın kelam konusu yasağa alışılmamış verilen ilanlar ile ilan verenlere ait bilgiler Ticaret Bakanlığına iletiliyor.
DÜZENLEMEYE UYMAYAN İLAN SAYISI YÜZDE 93 AZALDI
İlan kısıtlaması düzenlemesinin yürürlüğe girmesinden evvel düzenlemeye karşıtlık teşkil edebilecek kişisel ve ticari olmak üzere toplam ilan sayısının 20 binin üzerinde seyrettiği, ilan platformları tarafından üyelerine yapılan ihtar ve bilgilendirmeler ile Ticaret Bakanlığına yapılan kamuoyu bilgilendirmeleri sonucunda bu sayının düzenlemenin yürürlüğe girdiği 15 Temmuz’da yüzde 64,34 azalarak 7 bin düzeylerine gerilediği bildirildi.
17 Ağustos’ta ise kelam konusu düzenlemeye terslik teşkil edebilecek toplam ilan sayısının düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten bu yana yüzde 92,61 azalarak 1550’ye düştüğü kayıtlara geçti.
